Εισηγήσεις σεμιναρίου

https://sites.google.com/site/senariabepipedoy/

Διδακτικός Σχεδιασμός και Τ.Π.Ε.

Τετάρτη 14 Ιανουαρίου 2015

Βίρα τις άγκυρες και βάλε πλώρη… με τους Ερέτες

Δασκάλα-Δημιουργός: Αργύρη Μαρία, δασκάλα 2ου Δημοτικού Σχολείο Ερέτριας

Γνωστική περιοχή
Το σενάριο αφορά στο γνωστικό αντικείμενο της Γλώσσας της Γ’ τάξης. Είναι συμβατό με το σχολικό αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών. Ταυτόχρονα αξιοποιούνται παιδαγωγικά  τεχνολογικά εργαλεία των Τ.Π.Ε. στην εκπαιδευτική πρακτική.

Ενότητα : «Ήτανε μια φορά…»
Μαθήματα: «Τα ταξίδια του παππού μου»
                        «Τα ταξίδια του παππού μου» (συνέχεια)
                        «Μια αληθινή ιστορία»
                        «Στο νησί του Αιόλου»
                        «Γεια σου χαρά σου Βενετιά»

Θέμα: «Να γνωρίσουν οι μαθητές τον τόπο τους “ταξιδεύοντας” από την αρχαιότητα έως τη σύγχρονη εποχή».

Καινοτομίες:
Στο σενάριο αυτό επιχειρείται να αξιοποιηθούν οι Τ.Π.Ε., αφού από τη φύση τους υποστηρίζουν τη διερευνητική και ανακαλυπτική μάθηση. Υποστηρίζεται ότι με την εισαγωγή των Τ.Π.Ε. στη μαθησιακή διαδικασία ο μαθητής δεν είναι παθητικός δέκτης όπως συνέβαινε με τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας, αλλά ο ίδιος είναι δρων, που με τις πράξεις του διαμορφώνει τη γνωστική του πραγματικότητα.
Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές με τη βοήθεια του Η/Υ θα μάθουν περισσότερα για τη ζωή των Ερετριέων, από την εποχή που ήταν σπουδαίοι ναυτικοί και έκαναν αποικίες μέχρι την Κάτω Ιταλία, τους θεούς που λάτρευαν, τους αρχαιολογικούς της χώρους, την ερήμωση της, τους πρόσφυγες  που ήρθαν από τα Ψαρά και ξανάδωσαν ζωή στην ξεχασμένη τόσων αιώνων πόλη, τα νεοκλασικά της κτίρια και τέλος τη σύγχρονή ζωή στην Ερέτρια.
Στο σενάριο γίνεται χρήση λογισμικών γενικής χρήσης όπως επεξεργασίας κειμένου word, παρουσίασης power point, διαδίκτυο και ειδικής χρήσης όπως hot potatoes, Inspiration, λογισμικό Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Γ’, Δ’ τάξης.

Προστιθέμενη αξία 
Η χρήση των Τ.Π.Ε. στην εκπαιδευτική διδασκαλία είναι άκρως σημαντική:
·        Δημιουργεί ένα περιβάλλον μάθησης που είναι ευχάριστο για τους μαθητές και συγχρόνως τους εμπλέκει σε μια συνεργατική διερεύνηση και αναζήτηση της γνώσης.
·        Με την πλοήγηση τους στο διαδίκτυο, πάντα σε προτεινόμενες διευθύνσεις από την εκπαιδευτικό, εμπλέκονται ενεργά στη μάθηση, αφού ανακαλύπτουν μόνοι τους τη γνώση. Συγκεκριμένα η δασκάλα έχει επιλέξει δικτυακούς τόπους που έχει ήδη επισκεφθεί και είναι κατάλληλοι, ώστε οι μαθητές να αντλήσουν πληροφορίες γρήγορα, αποφεύγοντας τον κίνδυνο αποπροσανατολισμού και χρόνου.
·        Τα λογισμικά όπως επεξεργασίας κειμένου,power point,  είναι ευέλικτα εργαλεία, όπου ευνοούν την πολυτροπικότητα, αφού εμπεριέχουν ήχο, εικόνα, κίνηση. Συνεπώς είναι ένα θελκτικό περιβάλλον για το μαθητή να καταγράψει τις απόψεις του και τα συναισθήματα του.
·        Ενισχύει τη μάθηση, αφού συνδέει τη μαθησιακή διαδικασία με την καθημερινή συνήθεια των μαθητών να χρησιμοποιούν τους Η/Υ.
·        Αυξάνει το κίνητρο τους για συμμετοχή στη διαδικασία της μάθησης.
·        Δημιουργεί στην τάξη περιστάσεις συνεργατικής μάθησης σε ομάδες με διαφορετικά επίπεδα ικανοτήτων.
·         Τα ειδικά λογισμικά ( hot potatoes, λογισμικό Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Γλώσσας Γ’, Δ’ τάξης ) παρέχουν άμεση ανατροφοδότηση στο μαθητή.

Γνωστικά –διδακτικά προβλήματα

Κάποιοι μαθητές μπορεί να αντιμετωπίσουν πιθανές δυσκολίες στο χειρισμό του Η/Υ. Η εκπαιδευτικός οφείλει να εξηγεί και να συντονίζει τους μαθητές για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες και να διεξαχθεί ομαλά η διδασκαλία. Συγκεκριμένα πρέπει να εξηγεί την πορεία που ακολουθείται, προκειμένου ν’ ανταποκριθούν στις δυσκολίες που ενδεχομένως θ’ αντιμετωπίσουν οι μαθητές στη χρήση του λογισμικού word, σε συνδυασμό με τον περιορισμένο χρόνο, που έχουν στη διάθεσή τους ,να πληκτρολογούν την απάντησή τους στα Φύλλα Εργασίας. Τον ίδιο συντονιστικό ρόλο πρέπει να έχει και κατά τη γνωριμία τους με το εκπαιδευτικό λογισμικό (hot potatoes) που θα χρησιμοποιήσουν λόγω του ότι δεν το γνωρίζουν.
Ιδιαίτερη προσοχή η εκπαιδευτικός πρέπει να δώσει στη διαδικασία χειρισμού του όγκου των πληροφοριών του διαδικτύου, γιατί οι μαθητές δεν έχουν αναπτύξει δεξιότητες πρόσβασης και κριτικής ανάγνωσής του.
Επίσης, υπάρχει πιθανότητα οι διδασκόμενοι να μη συνεργαστούν με την ομάδα τους σε κάποιες από τις δραστηριότητες με τον επιθυμητό τρόπο.


Σε ποιους απευθύνεται:
Το συγκεκριμένο σενάριο απευθύνεται σε μαθητές της Γ’ τάξης του Δημοτικού Σχολείου.
Χρόνος υλοποίησης:
Το σενάριο θα ολοκληρωθεί σε 12 διδακτικές ώρες ( 10 διδακτικές ώρες Γλώσσα, 2 διδακτικές ώρες εκπαιδευτική επίσκεψη στο ναό του Απόλλωνα,   σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους και  στο αρχαιολογικό θέατρο της Ερέτριας- δρώμενο)
Χώρος υλοποίησης:
ü  Οι μαθητές θα εργαστούν στην αίθουσα υπολογιστών του σχολείου.
ü  Θα περιηγηθούν στους εξωτερικούς χώρους της Ερέτριας  (ναός Δαφνηφόρου Απόλλωνα, Οικία με τα Μωσαϊκά, Δυτική Συνοικία, αρχαίο θέατρο) 

Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών
Ως προς το γνωστικό αντικείμενο:
Οι μαθητές έχουν έρθει ήδη σε επαφή με τον αναφορικό λόγο (αφήγηση, περιγραφή, λογοτεχνικά κείμενα, μαρτυρίες- βιωματική αφήγηση).
Όσον αφορά στα γραμματικά φαινόμενα είναι χρήσιμο να γνωρίζουν τους χρόνους των ρημάτων, να δημιουργούν οικογένειες λέξεων, σύνθετων λέξεων, συνωνύμων, να διακρίνουν τη μεταφορική και κυριολεκτική σημασία των λέξεων- φράσεων, να ξεχωρίζουν τα κύρια ονόματα και να δημιουργούν πλαγιότιτλους σε παραγράφους.

Ως προς τη χρήση υπολογιστών:
Οι μαθητές θα πρέπει να γνωρίζουν βασικές δεξιότητες χειρισμού Η/Υ.
Απαιτούμενα βοηθητικά εργαλεία:
Για τη μαθησιακή διαδικασία κρίνονται απαραίτητα:
ü  Σχολικά εγχειρίδια Γλώσσας Γ’ τάξης
ü  Υπολογιστές
ü  Βιντεοπροβολέας
ü  Λογισμικά γενικής χρήσης (word, power point, Google Earth)
ü  Λογισμικά ειδικής χρήσης (hot potatoes, λογισμικό Γλώσσας Γ’, Δ’ τάξης)
ü  Φύλλα εργασίας
ü  Δικτυακές διευθύνσεις
ü  Λεξικό
ü  Λογισμικό ειδικής χρήσης (Inspiration) για τη διάρθρωση του σεναρίου




Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης
Κατά τη διάρκεια του σεναρίου οι μαθητές θα εργαστούν ατομικά ή ομαδικά. Θα συγκροτηθούν τρεις (3) ομάδες των τεσσάρων (4) μαθητών και μία (1) ομάδα των τριών (3) μαθητών.
Η σύνθεση κάθε ομάδας θα είναι ανομοιογενής όσον αφορά στο γνωστικό επίπεδο των μαθητών, ούτως ώστε να αυξηθεί το αίσθημα της αλληλοβοήθειας και αλληλεπίδρασης μεταξύ τους.
Στη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας θα χρησιμοποιείται η ομαδοσυνεργατική μέθοδος που επιφέρει θετικά αποτελέσματα τόσο στη σχολική μάθηση όσο στη γενικότερη ανάπτυξη του παιδιού (Ματσαγγούρας, 1987).
Σαφώς πρέπει να επισημανθεί ο ρόλος της εκπαιδευτικού, που είναι πολύ σημαντικός, αφού θα είναι η καθοδηγητής και η συντονίστρια, θα ενθαρρύνει τους μαθητές και θα τους δίνει ευκαιρίες για να αξιολογήσουν την προσπάθεια τους στη διαδικασία της μάθησης, αναπτύσσοντας έτσι την κριτική τους σκέψη και ικανότητα να τεκμηριώνουν τις θέσεις τους. Άλλωστε η ευθυκρισία είναι ένα εφόδιο απαραίτητο στο στίβο όχι μόνο της μάθησης αλλά και της ζωής γενικότερα.


Σκοπός
Γενικός σκοπός του σεναρίου είναι να γνωρίσουν καλύτερα τον τόπο τους, να μάθουν για τους αρχαιολογικούς του χώρους και την ιστορία του, τη ναυτική υπεροχή των προγόνων τους και γενικότερα να εκτιμήσουν και να σεβαστούν την αξία των μνημείων του τόπου τους. Επίσης, οι μαθητές να κατανοήσουν τα γραμματικά φαινόμενα με τα οποία θα έρθουν σε επαφή μέσω των δραστηριοτήτων.

Στόχοι
Γνωστικοί στόχοι
Οι μαθητές θα πρέπει:
ü  Να αποδίδουν περιληπτικά το νόημα ενός κειμένου, 7ο Φ.Ε., άσκηση Β
ü  Να τιτλοφορούν παραγράφους, 7ο Φ.Ε. ,άσκηση Α
ü  Να συνθέτουν αφήγηση με πραγματικά και φανταστικά στοιχεία, 6ο  Φ.Ε., άσκηση Α και παραγωγή γραπτού λόγου στο 8ο Φ.Ε.
ü  Να εκφράζουν τη συναισθηματική τους αντίδραση σε μια αφήγηση, 6ο και 8ο Φ.Ε.
ü  Να κάνουν προβλέψεις για την εξέλιξη της πλοκής μιας ιστορίας, 6ο Φ.Ε., άσκηση Β
ü  Να ξεχωρίζουν τα εθνικά και κύρια ονόματα μέσα σε προτάσεις,1ο
Φ.Ε., ασκήσεις 2,3 και 3ο Φ.Ε., άσκηση Γ
ü  Να γράφουν ορθά το επίθετο πολύς, 11ο Φ.Ε., άσκηση 1
ü  Να διακρίνουν τον Παρατατικό και τον Αόριστο, τον Εξακολουθητικό Μέλλοντα και τον Συνοπτικό Μέλλοντα, 4ο Φ.Ε., άσκηση 2 ,9ο  Φ.Ε., ασκήσεις Α και Β και 11ο Φ.Ε., άσκηση 2.
ü  Να βρίσκουν τις παραγράφους μέσα στο κείμενο και να βάζει πλαγιότιτλους σ’ αυτές, 7ο Φ.Ε., άσκηση Α
ü  Να ξεχωρίζουν την κυριολεξία και τη μεταφορά των φράσεων 4ο Φ.Ε., άσκηση Β.1 και να παράγουν λέξεις που ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων 11ο Φ.Ε., άσκηση 3.
ü  Να γνωρίσουν καλύτερα τον τόπο τους, την Ερέτρια, 2ο και 10ο Φ.Ε.
ü  Να επισκεφθούν αρχαιολογικούς χώρους και να συνειδητοποιήσουν την αξία τους, 3η και 4η διδακτική ώρα
ü  Να γίνουν ικανοί να αξιολογούν τη σπουδαιότητα και την αυθεντικότητα των δημιουργημάτων της τέχνης και να τα χρησιμοποιούν κατάλληλα για την κατανόηση του παρελθόντος, 3η και 4η διδακτική ώρα
ü  Να κατανοήσουν την απήχηση της ελληνικής μυθολογίας στην ελληνική τέχνη, 1ο Φ.Ε., άσκηση 1 και 2ο Φ.Ε.
ü  Να έρθουν σε επαφή με τα έργα σπουδαίου καλλιτέχνη (ζωγράφου) που αγάπησε τον τόπο τους, 9ο Φ.Ε., άσκηση Γ
ü  Να καλλιεργήσουν τη λογοτεχνική ευαισθησία και τη φιλαναγνωσία μέσα από κείμενα και ποιήματα, όλα τα κείμενα και τα Φ.Ε.
ü  Να συμπληρώσουν το Φύλλο Αυτοαξιολόγησης, ώστε η εκπαιδευτικός να προσαρμόσει το διδακτικό υλικό ανάλογα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες του μαθητικού δυναμικού.

Στόχοι σε επίπεδο δεξιοτήτων
Οι μαθητές μέσα από τη μαθησιακή διαδικασία θα πρέπει να:
ü  Να μάθουν να σέβονται τους συμμαθητές τους(όλες οι δραστηριότητες)
ü  Να αναπτύξουν δεξιότητες βιωματικής μάθησης ούτως ώστε ν’ αποκτήσει γι’ αυτούς προσωπικό νόημα η μάθηση (όλες οι δραστηριότητες)
ü  Να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας δουλεύοντας σε ομάδες (όλες οι δραστηριότητες)

Στόχοι σε επίπεδο στάσεων
Οι διδασκόμενοι πρέπει να είναι ικανοί:
ü  Να αποκτήσουν ζωντανή εθνική ταυτότητα, το αίσθημα του «ανήκειν», που να εκδηλώνεται με την αγάπη για τη διαφύλαξη του πολιτισμικού περιβάλλοντος (όλες οι δραστηριότητες)
ü  Να τονώσουν την αυτοπεποίθηση τους και την αυτοεκτίμηση τους μέσα από τη συνεργασία (όλες οι δραστηριότητες)
ü  Να αναπτύξουν την κριτική και δημιουργική σκέψη και φαντασία (όλες οι δραστηριότητες)
ü  Να σέβονται τους συμμαθητές τους και να αντιληφθούν πως η διαφορετικότητα στην ομάδα δημιουργεί ζωντανές και ενδιαφέρουσες σχέσεις μέσα σ’ αυτή (όλες οι δραστηριότητες)

Στόχοι ως προς τις Τ.Π.Ε.
ü  Οι μαθητές δύναται να εξοικειωθούν με τη χρήση Η/Υ
ü  Να βιώσουν τι σημαίνει άμεση και εύκολη εύρεση πληροφοριών
ü  Να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στους Η/Υ
ü  Να απολαύσουν τη ζωγραφική και τη δημιουργία



Παρουσίαση ροής- εφαρμογής δραστηριοτήτων
1η διδακτική ώρα: Η μεγάλη αλλαγή
Η πρώτη διδακτική ώρα ξεκινάει μ’ ένα έγγραφο στο word με κεντρική ηρωίδα την Αρσινόη, μαθήτρια της Γ’ τάξης. Η επιλογή του ονόματος δεν είναι τυχαία. Αίρει τον νου, (ξε)σηκώνει- παίρνει το μυαλό. Η μικρή θα “ξεσηκώσει” τους μαθητές, θα τους πάρει μαζί της σ’ ένα ταξίδι στην Ερέτρια. Βρίσκεται στην τάξη της και της κεντρίζει το ενδιαφέρον ο “μύθος του Απόλλωνα και της Δάφνης”. Παρουσιάζεται σε power point ,ηχογραφημένη από την εκπαιδευτικό, η αφήγηση του μύθου. Ακολουθεί το 1ο Φύλλο Εργασίας, όπου ζητείται από τους μαθητές να γράψουν σε ομάδες τον θεατρικό διάλογο του Απόλλωνα και της Δάφνης, όταν αυτή προσπαθεί να σωθεί από τα χέρια του θεού. Οι μαθητές μπορούν να βρουν τις πληροφορίες που χρειάζονται από συγκεκριμένη διεύθυνση στο διαδίκτυο, που δίνεται στο Φύλλο Εργασίας. Ακολουθεί γραμματικό φαινόμενο. Οι μαθητές καλούνται να συμπληρώσουν σωστά τα κύρια , τα εθνικά ονόματα και τα επίθετα που παράγονται απ’ αυτά.


2η διδακτική ώρα: Η Αρσινόη στο Μουσείο
Η δεύτερη διδακτική ώρα στηρίζεται σε προηγούμενη επίσκεψη των μαθητών στο αρχαιολογικό μουσείο της Ερέτριας. Η Αρσινόη επισκέπτεται τον χώρο, όπου ο Κένταυρος Χείρωνας, ένα άγαλμα από το Λευκαντί, τής μιλά και πηγαίνουν μαζί στον ναό του Απόλλωνα, όπου την ενημερώνει για την ιστορία του ιερού μέρους. Εκεί εμφανίζεται ο δεύτερος κεντρικός ήρωας, ο Απόλλωνας, που θα την περιηγήσει στους αρχαιολογικούς χώρους. Οι μαθητές στο συγκεκριμένο κείμενο του word καλούνται να συμπληρώσουν σε ομάδες το 2ο Φύλλο Εργασίας. Εμπεριέχει ένα παζλ της εικόνας του αρχαίου θεάτρου της Ερέτριας, που πρέπει να συναρμολογήσουν και μπαίνοντας σε συγκεκριμένη διεύθυνση του διαδικτύου, πληροφορούνται για την ιστορία του. Στη συνέχεια με υλικά που δίνονται από την εκπαιδευτικό (όσπρια, χρωματιστές πινέζες), κατασκευάζουν το δικό τους μωσαϊκό, εμπνευσμένοι από την εικόνα που τους παρέχεται.



3η και 4η διδακτική ώρα: Το κυνήγι των χαμένων θησαυρών
Ώρα για παιχνίδι! Οι μαθητές καλούνται να βρουν τα χαμένα αντικείμενα που βρίσκονται σε αρχαιολογικούς χώρους, όπως τον ναό του Απόλλωνα, την Οικία με τα Μωσαϊκά, τη Δυτική Συνοικία και το Αρχαίο Θέατρο. Η δασκάλα έχει δώσει σε κείμενο word πληροφορίες για τους χώρους, που θα βρεθούν οι μαθητές. Στη συνέχεια παρουσιάζονται σε power point τα αρχαιολογικά μέρη.
Οι μαθητές μαθαίνουν να συνδέουν αντικείμενα με χώρους λατρείας και με ανθρώπινη δραστηριότητα. Σε λατρευτικούς χώρους, όπως στο ναό του Απόλλωνα, τοποθετείται μια λύρα και στο ναό του Διονύσου, στο αρχαίο Θέατρο, μια μάσκα.
Σε χώρους καθημερινής χρήσης, όπως στην Οικία με τα Μωσαϊκά, τοποθετείται μια κούπα, γιατί εκεί έκαναν συμπόσια.
Τέλος, σε χώρους “από τον Κόσμο των νεκρών”, όπως στη Δυτική Συνοικία, που βρέθηκε η ταφή του πολεμιστή με τα κτερίσματά του, τοποθετείται ένα σπαθί. Αναδεικνύεται, έτσι, το αντιθετικό σχήμα ζωής και θανάτου, αλλά με την παρουσία του θείου και στις δύο περιπτώσεις.
Η ομάδα που θα βρει τα περισσότερα αντικείμενα είναι και η νικήτρια ομάδα και της απονέμεται έπαινος, όπως επίσης και στις άλλες ομάδες για τη συμμετοχή τους στο παιχνίδι.
Στη συνέχεια, βρισκόμενοι οι μαθητές στο αρχαίο Θέατρο “ανεβάζουν” τη δική τους θεατρική παράσταση, τον μύθο του Απόλλωνα και της Δάφνης. Παρουσιάζουν το θεατρικό διάλογο που έχουν δημιουργήσει οι ίδιοι σε προηγούμενη δραστηριότητα. Ακολουθεί το σταυρόλεξο που είναι κατασκευασμένο σε hot potatoes.

5η διδακτική ώρα: Η ναυτική υπεροχή των Ερετριέων
Σ’ αυτή τη διδακτική ώρα οι μαθητές μαθαίνουν σε κείμενο του word τη ναυτική δύναμη της Ερέτριας και τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στους αποικισμούς κατά την αρχαιότητα. Χρησιμοποιείται χάρτης της Ανατολικής Μεσογείου από το Google Earth και στη συνέχεια με τη βοήθεια των διαδραστικών δυνατοτήτων του power point, οι μαθητές παρατηρούν την πορεία των θαλάσσιων ταξιδιών των Ερετριέων. Έπειτα δίνεται το ποίημα “Ο θαλασσοπόρος”, που σχετίζεται με το προηγούμενο κείμενο και προβάλλεται βίντεο, όπου ακούγεται το τραγούδι “Καράβι, καραβάκι”. Ακολουθεί το           3ο Φύλλο Εργασίας. Οι δραστηριότητές του συνδέονται με το ποίημα.


6ο διδακτική ώρα: Τα επαγγέλματα των Ερετριέων της αρχαίας εποχής
Στην αρχή της 6ης  διδακτικής ώρας ,σε κείμενο του word, εμφανίζεται ο θεός Απόλλωνας να ενημερώνει την Αρσινόη για τα επαγγέλματα των αρχαίων Ερετριέων. Η μικρή αντιλαμβάνεται ότι οι εργασίες που αναφέρονται είναι διαχρονικές. Κατόπιν χρησιμοποιείται το εκπαιδευτικό λογισμικό του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου της Γλώσσας Γ’- Δ’ Δημοτικού. Από τη θεματική ενότητα “Εργασία”, η δασκάλα επιλέγει τη δραστηριότητα “Μαγικές Εικόνες”. Παρουσιάζονται επαγγέλματα του παρελθόντος, που ασκούνται και σήμερα με κάποιες διαφορές και που θα υπάρχουν και στο μέλλον, όπως αυτό του γεωργού, του κουρέα, του κρεοπώλη. Επιπρόσθετα, οι μαθητές, επιστρατεύοντας τη φαντασία τους και συμπληρώνοντας κείμενο με μικρές προτάσεις, δείχνουν πώς θα είναι τα επαγγέλματα αυτά στον μέλλοντα χρόνο. Τέλος, ανοίγοντας το 4ο Φύλλο Εργασίας καλούνται να συμπληρώσουν ασκήσεις κατανόησης του κειμένου (Τα επαγγέλματα των Ερετριέων της αρχαίας εποχής) και εξάσκησης γραμματικών φαινομένων.


7η διδακτική ώρα: Η ερήμωση της πόλης
Αρχικά, ο Απόλλωνας πληροφορεί την Αρσινόη για τους λόγους, τους οποίους η Ερέτρια ερημώθηκε από τους κατοίκους της. Οι καταστροφές οδήγησαν στην ερήμωσή της, όμως μία άλλη, των Ψαρών, τής ξανάδωσε ζωή. Γίνεται, λοιπόν, αναφορά στην εγκατάσταση των Ψαριανών στην πόλη, που ονομάστηκε “Νέα Ψαρά” και στην οικοδόμησή της από δημόσια κτίρια. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται σε power point φωτογραφίες από τα νεοκλασικά κτίρια της περιόδου αυτής. Ακολουθεί το 5ο Φύλλο Εργασίας με δραστηριότητες που σχετίζονται με την καταστροφή των Ψαρών. Συγκεκριμένα, η πρώτη εργασία εμπεριέχει το γνωστό ποίημα του Διονύσιου Σολωμού, όπου τιμά τους νεκρούς Έλληνες και επιλέγοντας τον πίνακα του Νικόλαου Γύζη “Δόξα των Ψαρών”, οι μαθητές συνδέονται με συγκεκριμένη διεύθυνση στο διαδίκτυο, για να συγκεντρώσουν περισσότερες πληροφορίες. Κατόπιν, στη δεύτερη δραστηριότητα, οι διδασκόμενοι παρατηρώντας τον γνωστό πίνακα του Ντελακρουά “Η σφαγή της Χίου”, καλούνται να γράψουν τα συναισθήματα που τους προκαλεί.

8η διδακτική ώρα: Ο δρόμος της αγάπης
Η 8η διδακτική ώρα ξεκινάει στο word μ’ ένα παραμύθι διασκευασμένο από την εκπαιδευτικό, το οποίο στηρίζεται θεματικά στην προηγούμενη διδακτική ώρα. Ο γερο ψαράς, πηγαίνοντας μια νυχτερινή βόλτα με τη βάρκα του μαζί με το εγγονάκι του, του μιλάει για την αγαπημένη του πατρίδα, τα Ψαρά. Η αγάπη αυτή δεν έχει τέλος. Στη συνέχεια, ανοίγοντας το 6ο Φύλλο Εργασίας, οι μαθητές πρέπει να βρουν τα φανταστικά στοιχεία του παραμυθιού και να γράψουν τη συνέχεια και το τέλος της ιστορίας.

9η και 10η διδακτική ώρα: Και τα αντικείμενα ταξιδεύουν
Αρχικά, οι μαθητές πληροφορούνται σε κείμενο του word για το “ταξίδι” της Ιερής Εικόνας της Παναγίας της Παραβουνιώτισσας. Οι κάτοικοι της Μικρασίας και συγκεκριμένα του νησιού Μαρμαρά αναγκάστηκαν ν’ αφήσουν την πατρίδα τους μετά την καταστροφή που προκάλεσαν οι Τούρκοι το 1922 και να καταφύγουν στην Ερέτρια. Ακολουθεί σε βίντεο η προβολή της αναβίωσης του βίαιου ξεριζωμού τους και η μεταφορά της Ιερής Εικόνας της Παναγιάς. Έπεται το 7ο Φύλλο Εργασίας, όπου καλούνται οι μαθητές ν’ αριθμήσουν τις παραγράφους του κειμένου, να βάλουν τίτλους σ’ αυτές και στη συνέχεια με τη βοήθεια των πλαγιότιτλων που δημιούργησαν, να γράψουν την περίληψη του κειμένου. Τέλος, ακολουθεί το 8ο Φύλλο Εργασίας, όπου οι διδασκόμενοι “οδηγούνται” στην παραγωγή γραπτού λόγου. Επιστρατεύοντας τη φαντασία τους και τη δημιουργικότητά τους φαντάζονται ότι βρίσκουν ένα παρατημένο αντικείμενο και αυτό διηγείται την ιστορία του. Οι πληροφορίες- οδηγίες που δίνονται σε “ συννεφάκια” υποβοηθούν τους μαθητές σ’ αυτή τη δραστηριότητα.


11η διδακτική ώρα: Ο ζωγράφος της καρδιάς μας
Σε  αυτή τη διδακτική ώρα ο Απόλλωνας περιηγεί την Αρσινόη στο σπίτι του μεγάλου ζωγράφου, που αγάπησε την Ερέτρια, του Σπύρου Βασιλείου. Οι μαθητές διαβάζοντας το συγκεκριμένο κείμενο σε word μπορούν να συνδεθούν με την προεπιλεγμένη διεύθυνση του διαδικτύου και να συγκεντρώσουν περισσότερες πληροφορίες για τον ζωγράφο. Έπεται το        9ο Φύλλο Εργασίας, όπου καλούνται οι διδασκόμενοι ν’ ακολουθήσουν τα βήματα του μεγάλου καλλιτέχνη! Συγκεκριμένα, προβάλλονται σε power point οι πίνακες του, που είναι εμπνευσμένοι από την αγαπημένη του πόλη. Οι μαθητές, χωρισμένοι σε ομάδες, ζωγραφίζουν τον δικό τους πίνακα ανοίγοντας το πρόγραμμα της ζωγραφικής. Ακολουθεί εργασία που εμπεριέχει γραμματικό φαινόμενο. Συγκεκριμένα οι μαθητές καλούνται να μεταφέρουν κείμενο και προτάσεις στον Παρατατικό και τον Εξακολουθητικό Μέλλοντα.


12η διδακτική ώρα: Το νησί των “Ονείρων”
                                    “Αγαπημένο μου ημερολόγιο”
Στη 12η διδακτική ώρα η Αρσινόη πηγαίνει τον θεό Απόλλωνα στο αγαπημένο της μέρος, στο Νησί των “Ονείρων” και του δείχνει τις φυσικές του ομορφιές. Παρουσιάζονται σε power point εικόνες του νησιού.  Ακολουθεί το 10ο Φύλλο Εργασίας, το οποίο είναι κατασκευασμένο στον επεξεργαστή κειμένου. Οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες συμπληρώνουν τον τουριστικό οδηγό της Ερέτριας. Οι πληροφορίες του είναι μπερδεμένες σε συννεφάκια και καλούνται οι διδασκόμενοι να τις τοποθετήσουν σωστά. Στη συνέχεια, οι μαθητές διαβάζουν το δεύτερο κείμενο “Αγαπημένο μου ημερολόγιο”. Η Αρσινόη γράφει στο ημερολόγιό της τις εντυπώσεις της από το ταξίδι της με συντροφιά που έζησε ήταν τελικά ένα όνειρο. Σκοπίμως συνδυάστηκαν τα δύο κείμενα Νησί των “Ονείρων” με το όνειρο της ηρωίδας. Τέλος, οι μαθητές συμπληρώνουν το 11ο Φύλλο Εργασίας που εμπεριέχει γραμματικά φαινόμενα. Όταν ολοκληρωθούν οι δραστηριότητες όλων των διδακτικών ωρών, οι μαθητές καλούνται να αξιολογήσουν οι ίδιοι την προσπάθειά τους με Φύλλο Αυτοαξιολόγησης.

Η αξιολόγηση γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του σεναρίου μέσα από τις σχεδιασμένες δραστηριότητες και περιλαμβάνει τρία στάδια: α) διαγνωστική, β) διαμορφωτική και γ) τελική αξιολόγηση.
Διαγνωστική αξιολόγηση: Ελέγχεται η προϋπάρχουσα γνώση των μαθητών. Η εκπαιδευτικός με ερωτήσεις εντοπίζει τις δυσκολίες, που πιθανόν ν’ αντιμετωπίζουν οι διδασκόμενοι και φροντίζει να τις εξαλείψει με τα φύλλα εργασίας που τους δίνονται.(1ο Φ.Ε., ασκήσεις 2 και 3, 3ο Φ.Ε. ,άσκηση Γ, 5ο Φ.Ε., ασκήσεις Β, 9ο Φ.Ε., άσκηση Α και Β, 11ο Φ.Ε., άσκηση 3)
Διαμορφωτική αξιολόγηση: Έπεται της διαγνωστικής αξιολόγησης και πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια του σεναρίου μέσω όλων των Φύλλων Εργασιών που δίνονται, των ειδικών λογισμικών (hot potatoes, λογισμικό Παιδαγωγικού Ινστιτούτου) και των εικαστικών δραστηριοτήτων.
Τελική αξιολόγηση: Λαμβάνει χώρα εφόσον έχουν περατωθεί όλες οι δραστηριότητες του σεναρίου. Μέσα από συζητήσεις της εκπαιδευτικού με τους μαθητές γίνεται αντιληπτό κατά πόσο έχουν επιτευχθεί οι αρχικοί στόχοι του σεναρίου. Η επίτευξή τους διαπιστώνεται με την ενεργή συμμετοχή των μαθητών, τη διάθεσή τους για συνεργασία στις δραστηριότητες μέσα στην ομάδα και το επίπεδο της επικοινωνίας μεταξύ των μελών και των ομάδων.

Το σενάριο θα μπορούσε να επεκταθεί διαθεματικά στο μάθημα της Ιστορίας. Συγκεκριμένα οι πρώτες τέσσερις διδακτικές του ώρες θα μπορούσαν να ενταχθούν στις ενότητες της Ιστορίας που σχετίζονται με τη μυθολογία (θεοί του Ολύμπου).
Οι μαθητές μπορούν, επίσης, να “οργανώσουν” καλύτερα το θεατρικό δρώμενο, που πραγματεύεται στην 3η και 4η διδακτική ώρα του σεναρίου. Η συνδρομή των δασκάλων των ειδικοτήτων θα είναι πολύτιμη. Πιο συγκεκριμένα με τη βοήθεια της δασκάλας των εικαστικών οι μαθητές θα φτιάξουν μάσκες, που θα φορέσουν στην παράστασή τους, αφού κατά την αρχαιότητα οι ηθοποιοί υποδύονταν ρόλους φορώντας προσωπεία. Επιπρόσθετα ο δάσκαλος της μουσικής θα υποβοηθήσει τους μαθητές να μελοποιήσουν τα ποιήματα, που θα δημιουργήσουν και θα αφορούν το μύθο του Απόλλωνα και της Δάφνης. Για να ολοκληρωθεί η δραστηριότητα μπορούν οι μαθητές να φτιάξουν προσκλήσεις και να καλέσουν τους γονείς τους να παρακολουθήσουν την παράστασή τους, που θ’ ανέβει στο αρχαίο θέατρο της Ερέτριας.
Όσον αφορά στη διδακτική ώρα “ Ο ζωγράφος της καρδιάς μας” οι μαθητές μπορούν να περισυλλέξουν βότσαλα μικρού μεγέθους από την παραλία της Ερέτριας και να φτιάξουν το δικό τους ψηφιδωτό εμπνευσμένοι από τους πίνακες του ζωγράφου, Σπύρου Βασιλείου.
Οι παραπάνω δραστηριότητες συμβάλλουν στη διεύρυνση των διδακτικών στόχων του σεναρίου και επιστρατεύουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητα των μαθητών.










                                                 Βιβλιογραφία

1.    Τουλούπα Ε., “Τα εναέτια γλυπτά του ναού του  Απόλλωνος Δαφνηφόρου στην Ερέτρια”, Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, αρ. 220, Αθήνα, 2002
2.    Βρανόπουλος Επ., “Ιστορία της αρχαίας Εύβοιας, από τους Προϊστορικούς χρόνους ως και την Ρωμαιοκρατία”, Αθήνα, 1987
3.    Σαπουνά- Σακελλαράκη Ε., Ερέτρια, Υπουργείο Πολιτισμού, Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, Αθήνα, 2000
4.    Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα, “Ερέτρια, Οδηγός της αρχαίας πόλης”,2004
5.    Καλτσάς Ν., Fachard S., Ψάλτη Αθ., Γιαννοπούλου Μιμίκα, “Ερέτρια, Ματιές σε μια αρχαία πόλη”, εκδ. Καπόν, Αθήνα, 2010
6.    Auberson P., Schefold K., Ερέτρια, Αρχαιολογικός Οδηγός, Γενική Διεύθυνσις Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεως, Αθήναι, 1973
7.    Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων- Υπουργείο Πολιτισμού- Πρόγραμμα Μελίνα, “ Ο κόσμος της αρχαιότητας”, εκδ. ΥΠΕΠΘ- ΥΠΠΟ
8.    Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα, “ Οδηγός της Οικίας με τα Μωσαϊκά”, 1991
9.    Καραπασχαλίδου Αν. Αμαλία, “ Αφιέρωμα στο Αρχαίο Θέατρο της Ερέτριας”, έκδοση της Ευβοϊκής Αρχαιόφιλου Εταιρίας
10.  Περιοδικό, Αρχαιολογία- Εύβοια,1992
11.  Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, “Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση”, εκδ. Γρηγόρης, Αθήνα, 2000
12. ΥΠΕΠΘ- Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, “ Τα απίθανα μολύβια”, ΟΕΔΒ, Αθήνα (βιβλίο μαθητή)
13. ΥΠΕΠΘ- Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, “ Τα απίθανα μολύβια”, ΟΕΔΒ, Αθήνα (βιβλίο δασκάλου)
14.  ΟΕΔΒ, Ανθολόγιο, μέρος δεύτερο, Αθήνα


                               Δικτυογραφία

·         http://paravouniotissa.gr/


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου