Εύβοια - Τα μονοπάτια της φύσης!

1.Τίτλος Σεναρίου: «Εύβοια - Τα μονοπάτια της φύσης!»

2.Ταυτότητα του σεναρίου:

Δάσκαλος-Δημιουργός: Χατζηκυριακίδης Σωτήριος, δάσκαλος 3/θέσιου Δημοτικού Σχολείου Μονοδρίου

Γνωστική περιοχή : Το σενάριο αυτό αφορά στο γνωστικό αντικείμενο της Γεωγραφίας Ε΄ τάξης, ενότητα Β΄ « Το φυσικό περιβάλλον» που είναι εμπνευσμένο από όλη την Εύβοια.

Θέμα

Το θέμα είναι συμβατό με το Δ.Ε.Π.Π.Σ και το Α.Π.Σ. αφού ο κεντρικός άξονας του σεναρίου αφορά σε ενότητα που διδάσκεται στην Ε΄ τάξη του δημοτικού σχολείου.

     

 

    3. ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ:

        Καινοτομίες:

° Η βασική καινοτομία του σεναρίου είναι η σύνδεση της Εύβοιας με την ενότητα « Το φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας» της Ε΄ τάξης και τους στόχους της σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα.

° Γίνεται σύνδεση της Γεωγραφίας με την Γλώσσα, την Φυσική και τα Εικαστικά.

° Τα περισσότερα φύλλα εργασίας προωθούν την ομαδοσυνεργατική μάθηση.

°  Χρησιμοποιείται ήρωας στο σενάριο κεντρίζοντας το ενδιαφέρον των μαθητών.

° Για την υλοποίηση του σεναρίου χρησιμοποιούνται κυρίως διαδικτυακά εργαλεία web 2.0. Με την βοήθεια αυτών των εργαλείων το στατικό ψηφιακό περιεχόμενο γίνεται πιο δυναμικό, αφού οι μαθητές συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία μάθησης.

°  Χρησιμοποιούνται τα παρακάτω λογισμικά :

                     

        Στατικά λογισμικά

Ø επεξεργασία κειμένου (word)

Ø διαδίκτυο (internet)

       Δυναμικά λογισμικά

Ø   Εννοιολογικοί χάρτες (inspiration)

Ø   Hot potatoes

Ø   Παρουσιάσεις Prezi

Ø   Sumopaint

Ø   Jigsaw creator puzzles

Ø    Λογισμικό της Google Earth

Ø   Google docs

Ø Ιστοσελίδα wiki

Ø Ιστολόγιο (blog)

Ø Ιστοσελίδα

Παιδαγωγικά οφέλη από τη χρήση στατικών λογισμικών

v Επεξεργαστής κειμένου : Το word είναι ένα εργαλείο με τη βοήθεια του οποίου οι μαθητές δημιουργούν κείμενα, τα οποία μπορούν να τα εμπλουτίσουν με εικόνες και σύμβολα. Οι μαθητές καλούνται να εφαρμόσουν αυτά που διδάχτηκαν συμπληρώνοντας κάποιο φύλλο εργασίας.

v Διαδίκτυο : Μέσω του διαδικτύου οι μαθητές αντλούν νέες πληροφορίες και έρχονται πρώτη φορά σε επαφή με την ιστοσελίδα, το ιστολόγιο και την ιστοσελίδα wiki της τάξης.

Παιδαγωγικά οφέλη από τη χρήση δυναμικών λογισμικών

v Εννοιολογικοί χάρτες (inspiration) : Με το λογισμικό Inspiration οι μαθητές έχουν την δυνατότητα να μελετήσουν τη νέα γνώση μέσα από τους εννοιολογικούς χάρτες αποτελεσματικά. Το λογισμικό αυτό ενθαρρύνει την εικονική μάθηση. Βοηθά τους μαθητές να οργανώνουν πληροφορίες, ν’ αναπτύσσουν τις ιδέες τους, να εκφράζουν και να μοιράζονται τις ιδέες τους. Επομένως προωθεί τη συνεργατική εργασία. Στο συγκεκριμένο σενάριο γίνεται χρήση του λογισμικού για να παρουσιαστεί η δομή του. Ακόμα οι μαθητές θα προβούν στην συμπλήρωση χαρτών που έχουν σχέση με τα είδη των ζώων που συναντάμε στους βιότοπους και τα είδη των οικοσυστημάτων ενώ θα δημιουργήσουν και τροφικές αλυσίδες.

v Το λογισμικό Hot Potatoes δίνει την δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να δημιουργεί τις δικές του ασκήσεις διαφόρων μορφών. Οι μαθητές μπορούν να εργαστούν ομαδικά και να ελέγξουν άμεσα τις απαντήσεις τους. Θεωρείται ένα ισχυρό εργαλείο αξιολόγησης της διδασκαλίας, εφόσον μάλιστα οι ασκήσεις διαθέτουν ανατροφοδότηση. Στο παρόν σενάριο συμπληρώνουν σταυρόλεξα για τους βιότοπους της Εύβοιας και την Σκύρο, άσκηση συμπλήρωσης κενών για τους υδροβιότοπους της Εύβοιας και πολλαπλής επιλογής για τα φυσικά μνημεία της Εύβοιας και το ακρωτήριο του Καφηρέα.

v  Η χρήση του λογισμικού Prezi βοηθά στο να παρουσιαστεί η νέα γνώση με έναν τρόπο πιο άμεσο και εντυπωσιακό στα παιδιά. Κεντρίζει το ενδιαφέρον τους και παρουσιάζει τη νέα γνώση επιστημονικά. Είναι ένα δωρεάν online εργαλείο πολύ εύχρηστο και η δυνατότητα που έχει να ενσωματώνει ποικίλα πολυμέσα όπως μουσική, βίντεο το κάνει ακόμα πιο ελκυστικό στα παιδιά. Σ’ αυτό το σενάριο παρουσιάζονται οι βιότοποι της Εύβοιας, τα φυσικά μνημεία της Εύβοιας και τα απειλούμενα είδη της Ελλάδας.

v Το Sumopaint είναι ένα online διαδικτυακό λογισμικό, το οποίο δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουν οι μαθητές και να επεξεργαστούν εικόνες. Στο συγκεκριμένο σενάριο οι μαθητές θα ζωγραφίσουν χρησιμοποιώντας τους υπολογιστές και όχι απλά σε ένα χαρτί με τα χρώματα τους ως συνήθως, το σκυριανό αλογάκι.

v Jigsaw creator puzzles: Το Jigsaw creator puzzles είναι μια εφαρμογή, η οποία παρέχει τη δυνατότητα στον χρήστη ν’ ανεβάσει εικόνες και να δημιουργηθούν εύκολα σε κομμάτια παζλ. Έτσι, ο εκπαιδευτικός δημιουργεί παζλ, στα οποία εικονίζονται φωτογραφίες σχετικές με υδρόβια πουλιά και το σκυριανό αλογάκι   και οι μαθητές καλούνται να συνθέσουν τα κομμάτια.

v Google Earth: Το Google Earth είναι ένα λογισμικό απεικόνισης της Γης, το οποίο είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο. Το πρόγραμμα συνθέτει εικόνες και πληροφορίες από δορυφορικές φωτογραφίες και αεροφωτογραφίες. Τα παιδιά θα έρθουν σε επαφή με την εικονική πραγματικότητα και θα πλοηγηθούν στο χάρτη της Εύβοιας. Σ’ αυτό το σενάριο χρησιμοποιείται το παρόν λογισμικό για να υπολογίσουν χιλιομετρικές αποστάσεις.

v Google docs: Τα Google docs είναι ένα διαδραστικό λογισμικό, που παρέχει η Google. Στο συγκεκριμένο σενάριο χρησιμοποιήθηκε η φόρμα της  Google. Με τη Φόρμα της Google o  εκπαιδευτικός μπορεί να δημιουργήσει online κουίζ ή ερωτηματολόγια, τα οποία μπορεί να διαμοιράσει στους μαθητές. Σ’ αυτό το σενάριο δημιουργήθηκε ένα ερωτηματολόγιο που χρησιμεύει σαν επαναληπτικό φυλλάδιο αξιολόγησης.

v   Ιστοσελίδα wiki: Το wiki είναι μία ιστοσελίδα, που οι χρήστες της (στο συγκεκριμένο σενάριο οι μαθητές) εργάζονται ομαδικά με σκοπό τη συνεισφορά ιδεών. Δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να προσθέσουν, να αφαιρέσουν, να επεξεργαστούν το περιεχόμενο τους. Ο εκπαιδευτικός εναποθέτει την νέα ύλη και οι μαθητές μπορούν να επέμβουν στο περιεχόμενό της. Σ’ αυτό το σενάριο θα χρησιμοποιηθεί το wiki για να γίνει συνολική παρουσίαση καθώς και φύλλα εργασίας.

v Ιστοσελίδα: Η ιστοσελίδα είναι ένα είδος εγγράφου του παγκόσμιου ιστού (www), που περιλαμβάνει πληροφορίες με τη μορφή κειμένου, υπερκειμένου, εικόνας, βίντεο, εικόνας και ήχου. Αποτελεί εναλλακτική θέση αξιοποίησης του εκπαιδευτικού περιεχομένου. Ο δάσκαλος υλοποιεί την ιστοσελίδα και είναι σε στενή επαφή με τους μαθητές του. Εκείνοι έχουν τη δυνατότητα να αντλούν εκπαιδευτικό υλικό επισκέπτοντας  την ιστοσελίδα όποια στιγμή κι αν το θελήσουν ακόμη κι από το σπίτι τους  συνδεόμενοι με το διαδίκτυο. Για το συγκεκριμένο σενάριο η ιστοσελίδα, που έχει δημιουργηθεί, φέρει τον τίτλο «ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β΄ ΕΠΙΠΕΔΟΥ 2014, ΠΕ70» και εμπεριέχει όλες τις πληροφορίες που χρειάζονται για τη διδασκαλία του θέματος.

v  Ιστολόγιο (blog): Το ιστολόγιο είναι ένας οργανωμένος διαδικτυακός χώρος, που δημοσιεύονται πληροφορίες και συνεχώς ανανεώνεται. Ο χρήστης μπορεί να φιλοξενεί κείμενα, γραφικά και πολυμέσα παρουσιασμένα με τη μορφή ημερολογίου και τοποθετούνται με χρονολογική σειρά. Το ιστολόγιο είναι ένα δυναμικό εργαλείο, που ενθαρρύνει τους διδασκομένους να δείξουν περισσότερο ενδιαφέρον στη μαθησιακή διαδικασία. Είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος ώστε να παρακινηθούν τα παιδιά να επικοινωνούν μεταξύ τους, να αλληλεπιδρούν και να σχολιάζουν τις παρατηρήσεις που καταχωρούν οι μαθητές σ’ ένα περιβάλλον συνεργασίας. Στο συγκεκριμένο σενάριο, το ιστολόγιο που έχει τίτλο « Ε΄- ΣΤ΄ τάξη Δημοτικού Σχολείου Μονοδρίου » και δίνει την ευκαιρία στους μαθητές και όχι μόνο (γονείς, σχολική κοινότητα) να εμπλακούν και να αντλήσουν πληροφορίες. Το περιεχόμενό του έχει χαρακτήρα ψυχαγωγικό, αφού εμπεριέχει διαδραστικά παιχνίδια και παρουσιάσεις που σχετίζονται με το γνωστικό αντικείμενο.

 

Προστιθέμενη αξία        

           

·        Στο πλαίσιο αυτού του σεναρίου θα χρησιμοποιηθούν τα καινοτόμα στοιχεία που αναφέρθηκαν παραπάνω με την αλληλεπίδραση και τη σύνθεση λογισμικών στατικού χαρακτήρα και δυναμικών εργαλείων. Αξιοποιούνται σε πλήρη μορφή λογισμικά κλειστού και ανοιχτού τύπου, όπως και λογισμικά γενικής και ειδικής χρήσης.

·        Η προστιθέμενη αξία των προαναφερόμενων λογισμικών είναι η ανάδυση δεξιοτήτων ενός νέου ψηφιακού γραμματισμού, που αφορά τη δυνατότητα του ατόμου να λειτουργεί αποτελεσματικά σε διάφορες καταστάσεις επικοινωνίας. Οι δεξιότητες αυτές σε συνδυασμό με τα συνεργατικά περιβάλλοντα μάθησης, προάγουν την ανάπτυξη της νόησης ως διαδικασία κοινωνικής αλληλεπίδρασης όπου κυρίαρχο ρόλο παίζει η γλώσσα. (Ράπτης, Ράπτη,2004)

·        Βασική λοιπόν καινοτομία του συγκεκριμένου σεναρίου είναι η αλληλεπίδραση των τριών βασικών δυναμικών εργαλείων δηλαδή του Wiki, της ιστοσελίδας και του ιστολογίου σε συνδυασμό με τα λογισμικά στατικού χαρακτήρα. Έτσι το σενάριο γίνεται πρωτοποριακό αλλά παράλληλα δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να συμβάλλουν στην διαμόρφωση του. Οι μαθητές δεν είναι απλά αποδέκτες της νέας ύλης και ο εκπαιδευτικός αυθεντία, αλλά γίνονται αυτόματα ενεργά μέλη και συντάκτες. Με τον τρόπο αυτό αναπτύσσεται η κριτική τους σκέψη και προάγεται η συνεργασία και η ομαδικότητα.

Η χρήση όλων των παραπάνω καινοτομιών κρίνεται απαραίτητη από τους μαθητές γιατί μέσα από αυτές

§  Οι μαθητές θα αποκτήσουν νέες εμπειρίες μάθησης.

§  Θα έρθουν σε επαφή με ρεαλιστικά περιβάλλοντα προσέγγισης της νέας γνώσης και ανατροφοδότησης της παλιάς.

§  Το σενάριο αυτό θα κεντρίσει το ενδιαφέρον των μαθητών και θα τους κάνει ενεργά μέλη της ομάδας.

§  Με τη βοήθεια του λογισμικού Sumopaint οι αδύναμοι μαθητές θα ξεπεράσουν κάποια προβλήματα επίδοσης και έτσι θα αγαπήσουν το σχολείο.

§  Η χρήση του Wiki οργανώνει τη διδακτική ροή, βοηθά στην συνεργασία των μαθητών.

§  Στην ιστοσελίδα ο εκπαιδευτικός οργανώνει το περιεχόμενο του σεναρίου μαζί με τους μαθητές, οι οποίοι μπορούν εύκολα να ανατρέξουν σ’ αυτή και να πάρουν τη νέα γνώση άμεσα και κατηγοριοποιημένα.

§  Το ιστολόγιο είναι ένα διαδικτυακό εργαλείο αμφίδρομης επικοινωνίας μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή. Αποτελεί στοιχείο άντλησης γνώσεων αλλά και οργανωμένο φορέα ψυχαγωγίας στα πλαίσια της παιδαγωγικής αμοιβής.

§  Το λογισμικό Prezi χρησιμοποιείται για αφόρμηση αλλά και για επεξεργασία της νέας γνώσης. Είναι ένα μέσο που κάνει πιο ενδιαφέρουσες και ευχάριστες τις δραστηριότητες, καθώς εμπλέκει βίντεο, εικόνα και ήχο.

            Γνωστικά- διδακτικά προβλήματα

Κάποιοι μαθητές μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολία στο χειρισμό των στατικών και δυναμικών λογισμικών, επειδή δεν είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένοι. Επιπροσθέτως ενδέχεται να συναντήσουν δυσκολία στη χρήση των εργαλείων web 2.0, αφού πρώτη φορά έρχονται σε επαφή και τους ήταν άγνωστα μέχρι τώρα. Επίσης, υπάρχει πιθανότητα οι διδασκόμενοι να μη συνεργαστούν με την ομάδα τους σε κάποιες από τις δραστηριότητες με τον επιθυμητό τρόπο.

      

Ο εκπαιδευτικός πρέπει να ενισχύει, να συμβουλεύει και να προτρέπει τους μαθητές να τολμούν, να εκφράζονται ελεύθερα και να πειραματίζονται. Αρχικά ο δάσκαλος πρέπει να δώσει κάποιες εξηγήσεις για το πώς δουλεύουμε στους Η/Υ κυρίως στους αδύναμους μαθητές, έτσι ώστε να νιώσουν πιο άνετα απέναντι στους υπόλοιπους. Οφείλει να παρεμβαίνει διακριτικά και να διευκολύνει τη συνεργατική οικοδόμηση της γνώσης, ώστε να μην σπαταλείται άσκοπα πολύτιμος χρόνος.  

4. ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ:

° Σε ποιους απευθύνεται:  Το σενάριο απευθύνεται σε μαθητές της Ε΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου.

° Χρόνος υλοποίησης: Υπολογίζεται ότι το σενάριο θα ολοκληρωθεί σε 10 διδακτικές ώρες.

° Χώρος υλοποίησης: Οι 12 μαθητές θα εργαστούν στην αίθουσά τους χωρισμένοι σε 4 ομάδες (των τριών μελών) . Θα χρησιμοποιήσουν 4 φορητούς υπολογιστές, ενώ στην τάξη θα χρησιμοποιηθεί ο βιντεοπροβολέας.

        Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών:

       

         Ως προς το γνωστικό αντικείμενο :

          Οι πρότερες γνώσεις των μαθητών είναι πολύ σημαντικές, ώστε ν’ αποτελέσουν πρόσφορο έδαφος για την οικοδόμηση των νέων γνώσεων. Οι διδασκόμενοι έχουν ήδη διδαχθεί τις έννοιες του οικοσυστήματος, της τροφικής αλυσίδας, της χλωρίδας και της πανίδας στην Μελέτη Περιβάλλοντος της Δ΄ Τάξης.

         Ως προς τη χρήση υπολογιστών :

.

        Οι μαθητές θα πρέπει να γνωρίζουν :

Ø βασικές δεξιότητες χειρισμού Η/Υ.

Ø βασικές δεξιότητες στη χρήση λογισμικού γενικής χρήσης και επεξεργασίας κειμένου.

Ø βασικές δεξιότητες στη χρήση λογισμικών ειδικής χρήσης ( Hot potatoes, Inspiration).

Ø τη χρήση του διαδικτύου.

              Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία:

              Για τη μαθησιακή διδασκαλία κρίνονται απαραίτητα :

Ø Σχολικά εγχειρίδια Γεωγραφίας Ε΄ Τάξης

Ø Υπολογιστές

Ø Εκτυπωτής

Ø Λογισμικά γενικής χρήσης word

Ø Λογισμικά διαδικτυακής φύσης

Ø Φύλλα εργασίας

Ø Χάρτης

Ø Διαδίκτυο με ικανοποιητική ταχύτητα

Στην τάξη μας υπάρχει συνδεδεμένος με τον προτζέκτορα ένας φορητός υπολογιστής ο οποίος θα προβάλλει οδηγίες για την υλοποίηση των εργασιών και πληροφορίες για την χρήση των λογισμικών.

              Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης

             

Κατά τη διάρκεια του σεναρίου οι μαθητές θα εργαστούν ατομικά ή ομαδικά. Θα συγκροτηθούν τέσσερις ομάδες των τριών μαθητών.

Στη σύνθεση των ομάδων ο δάσκαλος φροντίζει να κατανείμει σωστά τους «αδύναμους» και τους «δυνατούς» μαθητές έτσι ώστε να αυξηθεί το αίσθημα της αλληλοβοήθειας και αλληλεπίδρασης μεταξύ τους.

Στη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας θα χρησιμοποιείται η ομαδοσυνεργατική μέθοδος που επιφέρει θετικά αποτελέσματα τόσο στη σχολική μάθηση όσο στη γενικότερη ανάπτυξη του παιδιού (Ματσαγγούρας, 1987).

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι πολύ σημαντικός αφού είναι ο καθοδηγητής και ο συντονιστής, θα ενθαρρύνει τους μαθητές και θα τους δίνει ευκαιρίες για να αξιολογήσουν την προσπάθεια τους στη διαδικασία της μάθησης. Οι εργασίες σε ομάδες θα ευνοήσουν την αλληλοβοήθεια, την ανταλλαγή απόψεων και την αυτενεργό διερεύνηση του θέματος. Όλοι οι μαθητές θ’ αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, θα οικοδομούν τη νέα γνώση και θα μαθαίνουν «πώς να μαθαίνουν».

             

             

              

                     5. Στόχοι του σεναρίου

Στοχοθεσία

Σκοπός

                    

Γενικός σκοπός του σεναρίου είναι να γνωρίσουν τα παιδιά τους βιότοπους της Εύβοιας, την χλωρίδα και την πανίδα που συναντάμε σ’ αυτούς. Ακόμη ν’ αποκτήσουν εμπειρίες και γνώσεις, ώστε να οικοδομήσουν στάση ζωής θετική προς το περιβάλλον. Επίσης, να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές σε θέματα που αφορούν την προστασία των ζώων, κυρίως όταν αυτά ανήκουν στα προστατευόμενα είδη (αιγαιόγλαρος, μεσογειακή φώκια).

 Στόχοι

                  Γνωστικοί στόχοι

                  Οι μαθητές θα πρέπει:

ü Να γνωρίσουν τους σημαντικότερους βιότοπους της Εύβοιας, 1^η διδακτική ώρα, Prezi: «Οι βιότοποι της Εύβοιας», σταυρόλεξο «Βιότοποι της Εύβοιας» στο  Hot Potatoes.

ü Να βρίσκουν χιλιομετρικές αποστάσεις φύλλο εργασίας: «Χιλιομετρικές αποστάσεις», άσκηση 1.

ü Να βρίσκουν στο χάρτη την Εύβοια και τις μεγαλύτερες πόλεις της φύλλο εργασίας:«Χιλιομετρικές αποστάσεις », άσκηση 2.

ü Να διακρίνουν την έννοια «Οικοσύστημα» και ποια είναι τα χαρακτηριστικά του, 2^η  διδακτική ώρα, προβολή slideshare στο wiki.

ü Να μάθουν να κατηγοριοποιούν τα οικοσύστημα της Εύβοιας, 2^η διδακτική ώρα, συμπλήρωση ημιδομημένου χάρτη (οικοσυστήματα της Εύβοιας).

ü Να γνωρίσουν τους υδροβιότοπους της Εύβοιας, 3^η-4^η διδακτική ώρα, άσκηση συμπλήρωσης κενών «Υδροβιότοποι της Εύβοιας».

ü Να κατατάσσουν σε κατηγορίες τα ζώα που συναντάμε στους υδροβιότοπους, 3^η-4^η διδακτική ώρα, συμπλήρωση ημιδομημένου χάρτη (υδροβιότοποι της Εύβοιας).

ü Να κατανοήσουν πως ο άνθρωπος με τις πράξεις του μολύνει και καταστρέφει το περιβάλλον, φύλλο εργασίας:«Άνθρωπος και οικοσύστημα».

ü Να γνωρίσουν τα πιο σημαντικά φυσικά μνημεία της Εύβοιας, 5^η-6^η διδακτική ώρα, Prezi: «Τα φυσικά μνημεία της Εύβοιας», άσκηση πολλαπλής επιλογής στο Hot Potatoes.

ü Να μάθουν να κατασκευάζουν τροφικές αλυσίδες, 5^η-6^η διδακτική ώρα, άσκηση στο Inspiration.

ü Να γνωρίσουν τα απειλούμενα είδη της Ελλάδας, 7^η-8^η διδακτική ώρα, Prezi:« Τα απειλούμενα είδη της Ελλάδας».

ü Να μάθουν για σπάνια πουλιά που τα συναντάμε στην Εύβοια και κινδυνεύουν να εξαφανιστούν, 7^η-8^η διδακτική ώρα, φύλλο εργασίας:« Οι φτερωτοί μας φίλοι κινδυνεύουν».

ü Να μάθουν για το σκυριανό αλογάκι που τείνει και αυτό σιγά-σιγά να εξαφανιστεί, 7^η-8^η διδακτική ώρα, φύλλο εργασίας:« Οι ομορφιές της Σκύρου».

ü Να καλλιεργήσουν την φαντασία τους φτιάχνοντας το δικό τους σκυριανό αλογάκι (ζωγραφιά με το Sumopaint).

ü Να ξεχωρίζουν σε κατηγορίες τα ζώα του δάσους, 9^η διδακτική ώρα, συμπλήρωση ημιδομημένου χάρτη (Δίρφυς).

ü Να θυμηθούν τα ψηλότερα βουνά της Ελλάδας, 9^η διδακτική ώρα, παιχνίδι με τα βουνά της Ελλάδας.

ü Να αναφέρουν προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι των απομακρυσμένων περιοχών, 10^η διδακτική ώρα, φύλλο εργασίας:«Το ακρωτήρι του Καφηρέα»,άσκηση 1.

ü Να μάθουν για παλιότερους τρόπους επικοινωνίας, 10^η διδακτική ώρα, φύλλο εργασίας:«Το ακρωτήρι του Καφηρέα», άσκηση 2.

ü Να θυμηθούν τα σημαντικότερα ακρωτήρια της Ελλάδας, 10^η διδακτική ώρα, παιχνίδι με τα ακρωτήρια της Ελλάδας.

                                                                              

Στόχοι σε επίπεδο δεξιοτήτων

Οι μαθητές μέσα από τη μαθησιακή διαδικασία θα πρέπει να:

ü Να μάθουν να σέβονται τους συμμαθητές τους (όλες οι δραστηριότητες).

ü Να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους ως μέλος μιας ομάδας (όλες οι δραστηριότητες).

ü Να επιλύουν προβλήματα που δημιουργούν στις ομάδες (όλες οι δραστηριότητες).

ü Να παροτρύνουν τα μέλη της ομάδας σε ανάπτυξη πρωτοβουλιών (όλες οι δραστηριότητες).

ü Να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας (όλες οι δραστηριότητες).

ü Να αναπτύξουν τη φαντασία τους (δραστηριότητα με το Sumopaint).

ü Να χειρίζονται το λογισμικό Google Earth (φύλλο εργασίας, Χιλιομετρικές αποστάσεις).

                Στόχοι σε επίπεδο στάσεων

                 Οι διδασκόμενοι πρέπει να είναι ικανοί:

ü Να καλλιεργήσουν τη συνεργασία και την ομαδικότητα (όλες οι δραστηριότητες).

ü Να τονώσουν την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή τους μέσα από την συνεργασία (όλες οι δραστηριότητες).

ü Να μάθουν να σέβονται τη «μάνα- γη» και να αγαπήσουν το γενέθλιο τόπο τους (όλες οι δραστηριότητες).

ü Να σέβονται τους συμμαθητές τους και να αντιληφθούν πως η διαφορετικότητα στην ομάδα δημιουργεί ζωντανές και ενδιαφέρουσες σχέσεις μέσα σ’ αυτή (όλες οι δραστηριότητες).

                  Στόχοι ως προς τη χρήση των Τ.Π.Ε.

ü Να εξοικειωθούν οι μαθητές με τη χρήση του Η/Υ.

ü Να εξοικειωθούν με τη χρήση των λογισμικών: Google Earth, Hot Potatoes, Inspiration και Supopaint.

ü Να εξοικειωθούν με την χρήση των δυναμικών εργαλείων: ιστολόγιο, ιστοσελίδα και wiki.

ü Να αναζητήσουν πληροφορίες στην ιστοσελίδα της τάξης αλλά και στο ιστολόγιο.

ü Να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στους Η/Υ ως εργαλείο άντλησης πληροφοριών και ως περιβάλλον εργασίας.

6. Πορεία διδασκαλίας και υλοποίησης δραστηριοτήτων

                     

                     

                  °1^η Διδακτική ώρα «Οι βιότοποι της Εύβοιας»

        Τα παιδιά ανοίγουν το Wiki και εκεί γίνεται η γνωριμία με τον ήρωα. Ο ήρωας είναι ένας αετός που θα τους συντροφέψει στο ταξίδι γνωριμίας των παιδιών με τους βιότοπους της Εύβοιας. Παρακινεί τα παιδιά να ξεκινήσουν αυτό το μαγικό ταξίδι, καθώς θα είναι μεγάλο αφού θα επισκεφτούν πολλά και διάφορα μέρη. Το πρώτο από αυτά θα είναι μια πτήση πάνω απ’ όλο το νησί της Εύβοιας, για να δουν όλους τους βιότοπους του νησιού. Έτσι μπαίνουν στο Wiki στην σελίδα «Βιότοποι της Εύβοιας». Η αφόρμηση για το ξεκίνημα της πρώτης διδακτικής ώρας γίνεται με ένα βίντεο που βλέπουν τα παιδιά στο ιστολόγιο της τάξης. Τα παιδιά γνωρίζουν τους σημαντικότερους βιότοπους της Εύβοιας με την παρουσίαση του Prezi στο Wiki. Στη συνέχεια στο φύλλο εργασίας «Χιλιομετρικές αποστάσεις» περιηγούνται με το λογισμικό Google Earth, βρίσκουν χιλιομετρικές αποστάσεις ανάμεσα σε διάφορες περιοχές της Εύβοιας και εντοπίζουν πόλεις και χωριά. Αν δεν έχουν το λογισμικό τους δίνεται το αρχείο να το εγκαταστήσουν στον υπολογιστή τους. Οι μαθητές στο τέλος της ώρας συμπληρώνουν την άσκηση του Hot Potatoes (σταυρόλεξο), ανά δύο.                                                  

                

               °2^η Διδακτική ώρα «Το οικοσύστημα και τα είδη του»

Αντικείμενο της ώρας αυτής είναι το οικοσύστημα και τα χαρακτηριστικά του. Αρχικά ο εκπαιδευτικός ρωτάει τους μαθητές για το αν έχουν ξανακούσει την έννοια αυτή και τι ακριβώς νομίζουν ότι είναι. Οι μαθητές ανοίγουν το Wiki στη σελίδα «Οικοσύστημα» και βλέπουν τη νέα γνώση που γίνεται με την προβολή του Slideshare «Οικοσυστήματα της Ελλάδας». Κάνοντας κλικ στην ιστοσελίδα της τάξης βρίσκουν πληροφορίες για τα οικοσυστήματα. Αφού συγκεντρώσουν τις απαραίτητες πληροφορίες, συμπληρώνουν τον εννοιολογικό χάρτη «Οικοσυστήματα της Εύβοιας» που είναι σχεδιασμένος στο Inspiration. Ζητάμε από τους μαθητές να ξεχωρίσουν τους βιότοπους της Εύβοιας σε υγρότοπους, δασικά οικοσυστήματα και θαλάσσια οικοσυστήματα. Η ώρα συμπληρώνεται ευχάριστα με 4 παζλ. Τα παιδιά παίζουν σε ομάδες των 3 ατόμων. Νικήτρια ομάδα είναι αυτή που θα φτιάξει πιο γρήγορα το παζλ.

                                     

°3^η - 4^η Διδακτική ώρα «Υδροβιότοποι της Εύβοιας»

Τα παιδιά μπαίνουν στο Wiki, στη σελίδα «Υδροβιότοποι της Εύβοιας». Η αφόρμηση αυτής της διδακτικής ώρας γίνεται με ένα βίντεο που βλέπουν τα παιδιά στο ιστολόγιο της τάξης. Στη συνέχεια μέσω της ιστοσελίδας της τάξης μας γνωρίζουν τους τρεις υδροβιότοπους της Εύβοιας: Το Μεγάλο και Μικρό Λιβάρι, τον Κωλοβρέχτη Ψαχνών και τη λίμνη Δύστου. Αφού διαβάσουν τις πληροφορίες για τους υδροβιότοπους ζητάμε να ξεχωρίσουν τα ζώα που συναντάμε σ’ αυτούς, σ’ ένα ημιδομημένο εννοιολογικό χάρτη. Τους ζητείται να συμπληρώσουν ψάρια, αμφίβια, υδρόβια και αρπακτικά πουλιά. Στη συνέχει μπαίνουν στην ιστοσελίδα της τάξης  και συγκεκριμένα στην ενότητα «Ανθρώπινες παρεμβάσεις», για να μάθουν τα προβλήματα που δημιουργεί ο άνθρωπος στο περιβάλλον. Στην επόμενη δραστηριότητα τα παιδιά καταγράφουν τις απειλές και τους κινδύνους που δέχονται και αντιμετωπίζουν οι υδροβιότοποι συμπληρώνοντας το φύλλο εργασίας «Άνθρωπος και οικοσύστημα». Οι μαθητές στο τέλος της ώρας συμπληρώνουν την άσκηση του Hot Potatoes, που είναι στο ιστολόγιο της τάξης.

°5^η - 6^η Διδακτική ώρα «Φυσικά μνημεία της Εύβοιας»

Τα παιδιά ανοίγουν το Wiki στη σελίδα «Φυσικά μνημεία της Εύβοιας» και ως αφόρμηση βλέπουν την παρουσίαση στο Prezi για τα πιο γνωστά φυσικά μνημεία του νησιού. Μπαίνουν στην ιστοσελίδα της τάξης και διαβάζουν για τις τροφικές αλυσίδες παρατηρώντας τη στενή σχέση και εξάρτηση που υπάρχει μεταξύ των ζωντανών οργανισμών. Στην επόμενη δραστηριότητα τα παιδιά σχηματίζουν τροφικές αλυσίδες με την βοήθεια του λογισμικού Inspirarion. Στη συνέχεια λύνουν την άσκηση πολλαπλής επιλογής του Hot Potatoes, που βρίσκεται στο ιστολόγιο της τάξης.

°7^η - 8^η Διδακτική ώρα «Σκύρος- Το σκυριανό αλογάκι»

Η 7^η - 8^η  διδακτική ενότητα πραγματοποιείται στο Wiki στη σελίδα «Σκύρος- Το αλογάκι της Σκύρου». Η αφόρμηση γίνεται με τη βοήθεια του Prezi, καθώς τα παιδιά βλέπουν με τη βοήθειά του τα απειλούμενα είδη που υπάρχουν στην Ελλάδα. Άλλωστε ένα από αυτά, την μεσογειακή φώκια την συναντάμε στις ακτές της Σκύρου, ενώ και το σκυριανό αλογάκι είναι ένα είδος που τείνει να εξαφανιστεί. Κάνοντας κλικ στην ιστοσελίδα μαθαίνουν για την χλωρίδα και την πανίδα που συναντάμε στο νησί, καθώς και για το αλογάκι της Σκύρου. Με βάση τις πληροφορίες που διαβάζουν, απαντούν στις ερωτήσεις του φύλλου εργασίας «Οι ομορφιές της Σκύρου». Στην επόμενη δραστηριότητα ζητάμε από τους μαθητές να ανοίξουν το πρόγραμμα ζωγραφικής Sumo Paint και να ζωγραφίσουν το αλογάκι της Σκύρου. Η ώρα τελειώνει με τους μαθητές να λύνουν ένα σταυρόλεξο που βρίσκεται στο ιστολόγιο της τάξης.    

°9^η Διδακτική ώρα «Πεζοπορία στη Δίρφυ»

         

Τα παιδιά ανοίγουν το Wiki, στη σελίδα «Πεζοπορία στη Δίρφυ». Μέσω του ιστολογίου της τάξης παρακολουθούν ένα βίντεο της εκπαιδευτικής τηλεόρασης για τις οροσειρές της Ελλάδας. Μπαίνοντας στην ιστοσελίδα της τάξης διαβάζουν για την Δίρφυ, την οροσειρά της Εύβοιας και τις σπάνιες ομορφιές που κρύβει. Επίσης γνωρίζουν και άλλα σημαντικά βουνά που υπάρχουν στο νησί, όπως το Όρος Όχη, τον Ζάρακα και το Καντήλι. Με βάση αυτές συμπληρώνουν τον εννοιολογικό χάρτη που σχετίζεται με το δάσος και τα ζώα που συναντάμε εκεί. Στη συνέχεια συμπληρώνουν το φύλλο εργασίας «Οι φτερωτοί μας φίλοι κινδυνεύουν». Μπαίνουν στο δικτυακό κόμβο της Ορνιθολογικής Εταιρείας και ψάχνουν να βρουν πουλιά που κινδυνεύουν και τα συναντάμε στους βιότοπους της Εύβοιας. Συγκεκριμένα στην ενότητα «Σημαντικές περιοχές για τα πουλιά», αρχικά βρίσκουν τους βιότοπους της Εύβοιας και έπειτα τα καταγράφουν στον πίνακα που τους δίνεται. Η ώρα κλείνει ευχάριστα με ένα παιχνίδι με τα βουνά της Ελλάδας που βρίσκεται στο ιστολόγιο της τάξης.

          °10^η Διδακτική ώρα «Το χρυσό ακρωτήρι »

  Τα παιδιά ανοίγουν το Wiki, στη σελίδα «Το χρυσό ακρωτήρι». Η αφόρμηση αυτής της διδακτικής ώρας γίνεται με ένα βίντεο που βλέπουν τα παιδιά στο ιστολόγιο της τάξης. Οι μαθητές παρακολουθούν μια συνέντευξη ενός γέροντα από την Σκύρο. Περιγράφει σ’ αυτή έναν τρόπο με τον οποίο επικοινωνούσαν παλιότερα οι άνθρωποι στην περιοχή του Κάβοντορο, τα σφυρίγματα. Στη συνέχεια μπαίνουν στην ιστοσελίδα της τάξης και διαβάζουν για το ακρωτήριο του Καφηρέα, το ανατολικότερο σημείο της νότιας Εύβοιας. Με βάση αυτές τις πληροφορίες απαντούν στις ερωτήσεις του φύλλου εργασίας «Το ακρωτήρι του Καφηρέα». Ελέγχουν τις γνώσεις τους παίζοντας ένα παιχνίδι με τα μεγαλύτερα ακρωτήρια της Ελλάδας. Η ώρα τελειώνει με τους μαθητές να συμπληρώνουν την άσκηση του Hot Potatoes, που βρίσκεται στο ιστολόγιο της τάξης.

                    7. Αξιολόγηση

α. Διαμορφωτική

                   Η αξιολόγηση γίνεται κατά την διάρκεια του σεναρίου με:

v την ορθότητα των απαντήσεων

v την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων σε χρόνο που δεν απέχει πολύ από τον αρχικά προβλεπόμενο

v ερωτήσεις που υποβάλλονται κατά την διάρκεια του σεναρίου

Ο δάσκαλος υποβάλλει ερωτήσεις, κυρίως ανοιχτού τύπου για να ελέγξει κατά πόσο επιτεύχθηκαν οι στόχοι. Η επίτευξη των στόχων διαπιστώνεται με την ενεργή συμμετοχή όλων των μαθητών στις ομάδες και την συνεργασία των ομάδων. Επίσης με την αξιοποίηση των λογισμικών που δίνονται στους μαθητές και την ικανότητα να χειρίζονται βασικές λειτουργίες του Η/Υ.

                     β. Τελική

Η τελική αξιολόγηση γίνεται μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων του σεναρίου με ένα επαναληπτικό φυλλάδιο αξιολόγησης, που θα περιλαμβάνει  ερωτήσεις των κύριων μερών του σεναρίου (google doc, ερωτηματολόγιο που έχει δημιουργηθεί με τη φόρμα της Google).

                   Ανεξάρτητα του ποιος αξιολογεί ένα σενάριο η ίδια αξιολόγηση οφείλει να υπηρετείται από την απλότητα και τη σαφήνεια στους δείκτες και στα κριτήριά της, στοχεύοντας στη λειτουργικότητα και την αποτελεσματικότητα του σεναρίου, αφού τούτο έχει ως τελικό αποδέκτη το μαθητή. Η πραγματοποίηση της αξιολόγησης μπορεί να γίνεται τόσο κατά την εφαρμογή του σεναρίου, όσο και μετά την πραγματοποίηση του από τον εκπαιδευτικό και τους μαθητές του, μέσα από μια αναστοχαστική  διεργασία (Δημ. Μητάκος, Διδακτικός σχεδιασμός και ΤΠΕ).

γ. Μεταγνωστική αξιολόγηση- Αυτοαξιολόγηση

Ο εκπαιδευτικός, εκτός από την αξιολόγηση των μαθητών του, είναι πολύ σημαντικό να αξιολογήσει και το δικό του εκπαιδευτικό έργο. Τελειώνοντας την εφαρμογή του συγκεκριμένου σεναρίου θα πρέπει να απαντήσει στα παρακάτω ερωτήματα:

Ø Η διδασκαλία επιτεύχθηκε σε ικανοποιητικό βαθμό;

Ø Ήταν κατάλληλα τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν;

Ø Οι στόχοι που τέθηκαν ήταν κατάλληλοι;

Ø Επιτεύχθηκαν σε ικανοποιητικό βαθμό;

Ø Πώς ήταν η συνεργασία μεταξύ των μαθητών;

                      8. Επέκταση της δραστηριότητας

                    Το σενάριο θα μπορούσε να επεκταθεί διαθεματικά καθώς οι  μαθητές θα μπορούσαν:

·        στο μάθημα της Φυσικής να ασχοληθούν και να μάθουν περισσότερα για τα τροφικά πλέγματα.

·        στο μάθημα της Μελέτης να κάνουν μια έρευνα σχετικά με την μόλυνση του περιβάλλοντος, τις καταστροφικές πυρκαγιές και την εξαφάνιση κάποιων ζώων.

·        στο μάθημα της Θεατρικής Αγωγής να γράψουν και να παίξουν ένα θεατρικό με θέμα την προστασία του περιβάλλοντος.

·        στο μάθημα της Ιστορίας να συλλέξουν πληροφορίες από την μυθολογία για το Κάβοντορο.

·        στο μάθημα της Περιβαλλοντικής Αγωγής να φτιάξουν ένα περιβαλλοντικό μονοπάτι, σ’ έναν από τους βιότοπους της Εύβοιας, καταγράφοντας τα βιοτικά και αβιοτικά του στοιχεία.

·        στο μάθημα της Γλώσσας διαβάζοντας το κείμενο «Ο ασημένιος δρόμος» από το ανθολόγιο της Ε΄- ΣΤ΄, διαμορφώνοντας παράλληλα οικολογική συνείδηση.

·        στο μάθημα της Αισθητικής Αγωγής να οργανώσουν μια έκθεση ζωγραφικής, με αφορμή την ενασχόλησή τους με τα διάφορα οικοσυστήματα.

                       9. Βιβλιογραφία

·        Βιβλίο μαθητή, Γεωγραφίας Ε΄ τάξη, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 2009, Αθήνα.

·        Βιβλίο Δασκάλου, Γεωγραφίας Ε΄ τάξη, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 2009, Αθήνα.

·        Ματσαγγούρας, Η..,(1987):Ομαδοκεντρική διδασκαλία και μάθηση: Θεωρία και πράξη της διδασκαλίας κατά ομάδες. Αθήνα: Γρηγόρη.

·        Μητάκος, Δ. Υλικό Εννοιολογικής χαρτογράφησης.

·        Ράπτης, Α., Ράπτη, Α.(2001): Μάθηση και Διδασκαλία στην εποχή της Πληροφορίας, Αθήνα: Ράπτης.

·        Μητάκος, Δ.(2012) Διδακτικός σχεδιασμός και ΤΠΕ. Αθήνα: Ν. & Σ. Μπαστιούλας.

·        Οδηγός Ανάπτυξης Διαθεματικών Δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Οργανισμός Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων,2009, Αθήνα.

·        Η λίμνη του Δύστου και αρχαιολογικοί χώροι, Εργασία της Μαρίας Πιλάτη, μαθήτριας του 2^ου Ενιαίου Λυκείου Αλιβερίου, σχολικό έτος 2003-2004.

·        Αθηνά  Χατζηδημητρίου, Δύστος: Πόλις Εύβοιας, Αρχαιολογικά και ιστορικά δεδομένα για τον αρχαίο δήμο του Δύστου, Αθήνα 2003.

      10. Δικτυογραφία

·        https://www.youtube.com/watch?v=82XYctHMgUY(βιότοποι)

·        http://www.slideshare.net/ssuser5ec450/ss-31393015(slideshare για το οικοσύστημα)

·        http://www.youtube.com/watch?v=kICpd61Zjq4(βίντεο για τη λίμνη του Δύστου)

·        http://www.youtube.com/watch?v=q6EQXeQaZM0(βίντεο για τις οροσειρές της Ελλάδας)

·        https://www.youtube.com/watch?v=ZPCWC9gZchI (βίντεο για το Κάβοντορο)

·        www.naturagraeca.com

·        www.southevia.gr

·        www.eviaportal.gr

·        www.eviagreen.gr

·        paraxenokouti.blogspot.gr

·        www.travelphoto.gr

·        daskalabm.blogspot.gr

·        www.el.wikipedia.org

·        www.ornithologiki.gr

·        http://www.poulia.info/2011/10/blog-post_6665.html

·        www.herpetofauna.gr

·        http://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=145dcc566c7d(παζλ σκυριανό αλογάκι)

·        http://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=301c9d12611c(παζλ ώρα για φαγητό)

·        http://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=274b4628eda3(παζλ ένας κύκνος στη λίμνη)

·        http://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=3f968441bad9(παζλ υδρόβια πουλιά)

·        http://anoixtosxoleio.weebly.com/uploads/8/4/5/6/8456554/psilastonourano_01.swf (παιχνίδι με τα βουνά της Ελλάδας)

·        http://www.purposegames.com/game/4a86f1925e (παιχνίδι με τα ακρωτήρια της Ελλάδας)