Εισηγήσεις σεμιναρίου

https://sites.google.com/site/senariabepipedoy/

Διδακτικός Σχεδιασμός και Τ.Π.Ε.

Κυριακή 29 Μαΐου 2011

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ (ΚΣΕ ΕΥΒΟΪΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 2010-2011)


ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ-ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ 2010-2011
1.      ΤΙΤΛΟΣ :
 ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ

2.      ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ :
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ : ΓΙΑΝΝΟΥΧΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ     ΠΕ.70

3.       ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ:

Το σενάριο αυτό αφορά στο γνωστικό αντικείμενο των Φυσικών της  Ε΄  τάξης, ενότητα  Πεπτικό Σύστημα, μάθημα Το ταξίδι της τροφής συνεχίζεται. Το σενάριο διδασκαλίας είναι συμβατό με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών της υποχρεωτικής εκπαίδευσης (ΑΠΣ)  και με το διαθεματικό ενιαίο πλαίσιο προγραμμάτων σπουδών (ΔΕΠΠΣ). 

4.       ΘΕΜΑ:

Τα όργανα και η λειτουργία του πεπτικού συστήματος  του ανθρώπου.


5.      ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Καινοτομίες: Χρήση Η/Υ  και των παρακάτω λογισμικών : ( το λογισμικό  ..\Φυσικά Ε' και ΣΤ' Δημοτικού (1.0+).lnk  , Λογισμικό Π.Ι. ή  το λογισμικό  «Εγκυκλοπαίδεια του Ανθρωπίνου Σώματος»επαγγελματικό λογισμικό ή επίσης το λογισμικό –υλικό
Οι ΤΠΕ μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως γνωστικό εργαλείο και να ενισχύσουν τη μαθησιακή διαδικασία, αφού υποστηρίζουν διερευνητικού και ανακαλυπτικού τύπου μαθησιακές καταστάσεις. Οι συγκεκριμένες  εκπαιδευτικές δραστηριότητες που προτείνονται συμβάλουν στην καλλιέργεια της δημιουργικής έκφρασης και της κριτικής σκέψης , στην απόκτηση στάσεων και δεξιοτήτων απέναντι σε προβληματικές καταστάσεις. Επίσης γίνεται σύνδεση με άλλες επιστήμες , ενίσχυση ικανότητας λογικών διεργασιών για την επίλυση προβλημάτων, άσκηση στη σαφή διατύπωση νοητικών συμπερασμάτων και την αξιοποίηση των Τ.Π .Ε . Για την οργάνωση της   τάξης προτείνεται το μοντέλο της ομαδοσυνεργατικής και ανακαλυπτικής διδασκαλίας. Οι ομαδοσυνεργατικές και ανακαλυπτικές διδασκαλίες , επιφέρουν θετικά αποτελέσματα , τόσο στη σχολική μάθηση όσο και στη γενικότερη ανάπτυξη του παιδιού, ιδίως στους τομείς της κοινωνικής και γνωστικής ανάπτυξης. Τα δύο πρώτα λογισμικά  που προτείνω ανήκουν στα λογισμικά κλειστού τύπου. Τα λογισμικά αυτού του τύπου λειτουργούν σε μεγάλο βαθμό ως υποστηρικτικό υλικό στο υπάρχον αναλυτικό πρόγραμμα. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολύ εύκολα από τους μαθητές  και απαιτούν ελάχιστο χρόνο εκμάθησης. Το λογισμικό του Π.Ι. είναι εγκαταστημένο στους υπολογιστές του σχολείου μας όπως και το λογισμικό «Εγκυκλοπαίδεια του Ανθρωπίνου Σώματος» το οποίο μας προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία εποπτείας όλων των οργάνων και των συστημάτων του ανθρωπίνου σώματος με τα τρισδιάστατα μοντέλα οργάνων και περιοχών του σώματος τα οποία μπορούν να περιστραφούν στην οθόνη του Η/Υ. Το διαδίκτυο ως γνωστικό εργαλείο  αξιοποιείται για την κριτική επεξεργασία της πληροφορίας και της ένταξής της στα πλαίσια που θέτουν οι μαθητές και το σενάριο. Οι μαθητές μόνοι τους αναζητούν  και ανακαλύπτουν τις γνώσεις , η δε μάθηση ελέγχεται περισσότερο από τον μαθητή. Το λογισμικό της παρουσίασης επιτρέπει την προετοιμασία και την παρουσίαση εγγράφων τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν κείμενα , εικόνες , βίντεο και ήχο. Πρόκειται για εργαλείο απλό ως προς την εκμάθηση και το χειρισμό , που επιτρέπει τη δημιουργία πολυμεσικών και υπερμεσικών παρουσιάσεων. Τα υπερμέσα συνιστούν δε ισχυρά γνωστικά εργαλεία στη διάθεση του μαθητή για την ενίσχυση των γνωστικών δομών.
Ο επεξεργαστής κειμένου ως εργαλείο διαχείρισης και επεξεργασίας  πληροφοριών
μπορεί  να διευκολύνει την ομαδοσυνεργατική παραγωγή γραπτού λόγου από τους μαθητές ,οι οποίοι πειραματίζονται και καταλήγουν σε δικά τους κείμενα μέσα σε ένα ελκυστικό περιβάλλον που καλλιεργεί την γλωσσική τους έκφραση και δημιουργικότητα.
Ως  μοντέλο διδασκαλίας προτείνεται η συνεργατική  συμβουλευτική ανακάλυψη στο πλαίσιο της οποίας οι μαθητές με συγκεκριμένα φύλλα εργασίας διερευνούν το διδακτικό υλικό και οικοδομούν συνεργατικά τη νέα γνώση.


Προστιθέμενη αξία :  Οι  Τ. Π. Ε. προωθούν δραστηριότητες επικοινωνίας και αναζήτησης πληροφοριών. Ο Η/Υ προωθεί τις υπάρχουσες εμπειρίες των μαθητών , παρέχει νέες και αυθεντικές εμπειρίες στους μαθητές σχετικά με τη διαδικασία της γνώσης, υποστηρίζει την ενσωμάτωση της μάθησης σε ρεαλιστικά περιβάλλοντα, ενθαρρύνει την έκφραση απόψεων, των αντιλήψεων και των ιδεών των μαθητών στο πλαίσιο της μαθησιακής διαδικασίας . Επιπλέον , προωθεί την εμπέδωση της μάθησης και ενθαρρύνει χρήσεις πολλαπλών μορφών αναπαράστασης της πραγματικότητας.

Γνωστικά – διδακτικά προβλήματα:  Οι μαθητές σε ικανοποιητικό βαθμό γνωρίζουν τη χρήση του εκπαιδευτικού λογισμικού  , του επεξεργαστή κειμένου , του προγράμματος δημιουργίας παρουσιάσεων  και έχουν εξοικειωθεί με το Διαδίκτυο  στην αναζήτηση πληροφοριών με την χρήση των μηχανών αναζήτησης.




6.       ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

·         Σε ποιους απευθύνεται : Το σενάριο απευθύνεται  σε   μαθητές  της Ε΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου.

·         Χρόνος υλοποίησης :  Το σενάριο θα ολοκληρωθεί σε  4  διδακτικές ώρες.
·         Χώρος υλοποίησης :  Οι μαθητές θα εργαστούν στην αίθουσα των  υπολογιστών .

·         Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών : Οι προηγούμενες γνώσεις των μαθητών είναι πολύ σημαντικές ώστε να αποτελέσουν πρόσφορο έδαφος για την οικοδόμηση των καινούριων γνώσεων. Οι μαθητές ήδη γνωρίζουν την έννοια της ενέργειας  καθώς και το ρόλο της τροφής. Ακόμη έχουν μάθει να εργάζονται ομαδοσυνεργατικά  αφού μ’ αυτόν τον τρόπο δουλεύουν στην τάξη και στα υπόλοιπα μαθήματα. Τέλος , γνωρίζουν τις βασικές δεξιότητες χρήσης του Η/Υ και είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις δραστηριότητες που θα τους ζητηθούν .


·         Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία : Κατά την πραγματοποίηση του σεναρίου θα χρειαστούν Η/Υ , λογισμικό γενικής χρήσης (word), λογισμικό παρουσίασης  (Power Point),  ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια , εξειδικευμένο εκπαιδευτικό λογισμικό του Π.Ι. ,  διαδικτυακές διευθύνσεις, βιντεοπροβολέας , εκτυπωτής  και σαρωτής , φύλλα εργασίας , χαρτιά και μαρκαδόρους , ψαλίδι. Επίσης πρέπει να υπάρχουν λεξικά από τη βιβλιοθήκη του σχολείου και ένα μοντέλο του ανθρωπίνου σώματος σε πραγματικές διαστάσεις.

·         Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης : Στο εργαστήριο της πληροφορικής  θα χρησιμοποιηθεί η ομαδοσυνεργατική  -  ανακαλυπτική  μέθοδος. Ο εκπαιδευτικός συντονίζει τη διαδικασία  , εμψυχώνει , ενθαρρύνει  για συνεργασία , καθοδηγεί τους μαθητές και τους δίνει κίνητρα να εκφράσουν τις απόψεις τους και να αξιολογήσουν τις απόψεις των συμμαθητών τους , ώστε να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη. Η εργασία σε ομάδες ευνοεί την αλληλοβοήθεια, την ανταλλαγή απόψεων και την αυτενέργεια. Όλοι οι μαθητές σταδιακά αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες , οικοδομούν τη νέα γνώση και μαθαίνουν «πώς να μαθαίνουν». Επίσης ο δάσκαλος έχει φροντίσει για την εύρυθμη και σωστή λειτουργία του εργαστηρίου, έχει προετοιμάσει και μελετήσει τις ιστοσελίδες που θα διερευνηθούν , έχει ετοιμάσει τα φύλλα εργασίας των ομάδων , έχει προβλέψει τυχόν απρόοπτα και απρόσμενες εξελίξεις κατά τη διεξαγωγή του μαθήματος.


7.       ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Ως  γενικό σκοπό του σεναρίου ορίζουμε την κατανόηση της δομής και της λειτουργίας του πεπτικού συστήματος.
Οι μαθητές στο τέλος της ενότητας θα πρέπει :

Α. Γνωστικοί στόχοι
Ø  Να αναφέρουν οι μαθητές τα όργανα του πεπτικού συστήματος , να κατανοήσουν και να εξηγήσουν τη λειτουργία καθενός από αυτά .
Ø  Να εντοπίσουν οι μαθητές σε τομή του ανθρωπίνου σώματος τη θέση των οργάνων του πεπτικού συστήματος.
Ø  Να διαπιστώσουν οι μαθητές πειραματικά τη χρησιμότητα του σάλιου για τη διάσπαση του αμύλου των τροφών.
Ø  Να διαπιστώσουν οι μαθητές πειραματικά τη χρησιμότητα της χολής στη λειτουργία της πέψης.

Β. Στόχοι σε επίπεδο δεξιοτήτων
ü  Να μπορούν να παρατηρούν , να μελετούν και να συμπεραίνουν .
ü  Να καλλιεργήσουν την αναλυτική και συνθετική ικανότητα.
ü  Να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας με στόχο την επίτευξη των προτεινόμενων στόχων.
ü  Να αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα και φαντασία καθώς και τη δημιουργική τους φαντασία.
ü  Να διασκεδάσουν και να χαρούν .

                Γ. Στόχοι σε επίπεδο στάσεων .

*      Να τονώσουν την αυτοπεποίθησή τους μέσα από συνεργατικές ομαδικές δραστηριότητες.
*      Να εξοικειωθούν  με τη διατύπωση συμπερασμάτων και να αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα.
*      Να προβληματιστούν για τις συνέπειες της μη σωστής διατροφής .

        Δ. Ως προς τη χρήση των Τ.Π.Ε.

v  Να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στους Η/Υ  ως εργαλεία άντλησης πληροφοριών
v  Να αναζητούν πληροφορίες στο διαδίκτυο , να τις αξιολογούν να επιλέγουν αυτές που χρειάζονται και να τις αποθηκεύουν.
v  Να εξοικειωθούν με τη χρήση των λογισμικών κλειστού και ανοιχτού τύπου.
v  Να μπορούν να χρησιμοποιούν τον επεξεργαστή κειμένου και της δημιουργίας παρουσιάσεων.


8.        ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ


           1η Διδακτική ώρα

 Η αφόρμηση γίνεται με την παρουσίαση  στους μαθητές ενός βίντεο που δείχνει την πορεία της τροφής :
Κατόπιν  γίνεται παρουσίαση  με τη βοήθεια του Power Point και τη χρήση του βιντεοπροβολέα. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης γίνονται σχολιασμοί από το δάσκαλο και από τα παιδιά  των σημείων που κέντρισαν το ενδιαφέρον τους. Έπειτα ζητείται από τα  παιδιά αφού έρθουν σε επαφή και με το μοντέλο του ανθρωπίνου σώματος να καταγράψουν τη χρησιμότητα των οργάνων και το ρόλο τους στο πεπτικό σύστημα στο 1ο φύλλο εργασίας. Στη συνέχεια πραγματοποιούμε τα πειράματα που αναφέρονται στο τετράδιο εργασιών του μαθητή και αφορούν στο σάλιο και στη χολή.


         2η Διδακτική ώρα


Στο εργαστήριο της πληροφορικής τα παιδιά αναζητούν πληροφορίες και  εικόνες  στο διαδίκτυο που αφορούν το πεπτικό σύστημα , επιλέγουν αυτές που χρειάζονται , τις επεξεργάζονται και φτιάχνουν ένα μικρό κείμενο για τα διάφορα όργανα του πεπτικού συστήματος. Αυτό θα είναι το 2ο φύλλο εργασίας  με θέμα :
«Αναζητώντας  πληροφορίες για το πεπτικό σύστημα»

      3η Διδακτική ώρα

Αφού έχουν συλλέξει και επεξεργαστεί πληροφορίες και εικόνες που αφορούν το πεπτικό σύστημα φτιάχνουν τη δική τους παρουσίαση με το λογισμικό των παρουσιάσεων και κατά ομάδα  την παρουσιάζουν στους συμμαθητές τους. Αυτό θα είναι το 3ο φύλλο εργασίας .

     4η Διδακτική ώρα 

Στην ώρα αυτή γίνονται οι εργασίες που απαιτούν κόψιμο με το ψαλίδι από το τετράδιο εργασιών και κόλλημα στη σωστή θέση των οργάνων του πεπτικού συστήματος.        Κατόπιν τους δίνεται το 4ο φύλλο εργασίας με θέμα «τι έμαθα για το πεπτικό σύστημα».




   Τα εργαλεία :

Το λογισμικό παρουσίασης θα χρησιμοποιηθεί στην αφόρμηση , αλλά και στη συνέχεια από τους ίδιους τους μαθητές  στη διάρκεια του μαθήματος.
Με τον επεξεργαστή κειμένου θα δημιουργηθούν τα φύλλα εργασίας και θα καταγραφούν  οι πληροφορίες που θα αντλήσουν οι μαθητές από το διαδίκτυο και τα κείμενα στα οποία θα καταγράψουν τις απόψεις τους. Η ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια (el.wikipedia) θα χρησιμοποιηθεί στην αναζήτηση πληροφοριών. Το λογισμικό του Π.Ι. θα χρησιμοποιηθεί και στην 4η ώρα διδασκαλίας ως παιχνίδι αξιολόγησης.

9.       ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η αξιολόγηση γίνεται σ ‘ όλη τη διάρκεια του σεναρίου. Η αξιολόγηση των εργασιών των μαθητών γίνεται σε σχέση με :
1.       Την ανάπτυξη πρωτοβουλιών στην εκτέλεση των μαθησιακών διαδικασιών.
2.       Τη συνεργασία και τη διαμαθητική επικοινωνία  που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο των ομάδων .
3.       Την επιτυχία των σκοπών και στόχων.
4.       Την αξιοποίηση διαδικτυακών ιστοσελίδων και λογισμικών προκειμένου να μαζέψουν τις πληροφορίες να τις επεξεργαστούν και να παράξουν υλικό από κείμενα και εικόνες το οποίο και να παρουσιάζουν στην τάξη.
5.       Την ποιότητα της επιχειρηματολογίας και των διαλόγων που αναπτύσσουν προκειμένου να παρουσιάσουν και να υποστηρίξουν τη γνώμη τους.
6.       Την έκφραση των συναισθημάτων τους (ικανοποίησης , δυσκολίας, διασκέδασης , κ.λ.π.) κατά τη διάρκεια του σεναρίου.


10.     ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

  Τα παιδιά μπορούσαν να επεκταθούν και με άλλες δραστηριότητες που θα περιλαμβάνουν :

§  Δημιουργία σταυρόλεξου με το πεπτικό σύστημα με τη βοήθεια του προγράμματος  Hot  Potatoes
§  Δημιουργία κολλάζ σε χαρτόνι εικόνων και φωτογραφιών του ανθρωπίνου σώματος
§  Δημιουργία ενός μοντέλου του πεπτικού συστήματος με πλαστελίνη την ώρα των Εικαστικών

11.    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ


Ø  Βιβλίο μαθητή και   τετράδιο εργασιών Ερευνώ και Ανακαλύπτω  Ε΄ Δημοτικού , Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 2009, Αθήνα
Ø  Βιβλίο δασκάλου Ε΄ Δημοτικού , Ερευνώ και Ανακαλύπτω , Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 2009 , Αθήνα
Ø  Ματσαγγούρας Γ.  Ηλίας ,  Η σχολική τάξη (τόμος Α΄) , 2001 , Αθήνα
Ø  Πυργιωτάκης  Ε. Ιωάννης , Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Επιστήμη , εκδόσεις Ελληνικά  γράμματα , 2000 , Αθήνα

12.   ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ


ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
1ο  ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
«Η χρησιμότητα των οργάνων του πεπτικού συστήματος»
Μετά την παρουσίαση του πεπτικού συστήματος  από το δάσκαλο γράψτε στο παρακάτω φύλλο εργασίας ή στον κειμενογράφο του υπολογιστή για την χρησιμότητα του κάθε οργάνου του πεπτικού συστήματος κατά ομάδες .
1η Ομάδα  : « Η χρησιμότητα της στοματικής κοιλότητας και του σάλιου»

2η  Ομάδα  : « Η χρησιμότητα του οισοφάγου και η λειτουργία της επιγλωττίδας»

3η Ο μάδα  : «Η χρησιμότητα του στομάχου ,των γαστρικών υγρών και του παγκρέατος»

4η  Ομάδα  : «Η χρησιμότητα του λεπτού εντέρου και ο ρόλος  των εντερικών λαχνών»

5η   Ομάδα : « Η χρησιμότητα του παχέος εντέρου , του συκωτιού και της χολής»




2ο  ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
«Αναζητώντας πληροφορίες για το πεπτικό σύστημα»

  1. Στην επιφάνεια εργασίας κάντε δεξί κλικ  και από το μενού που εμφανίζεται επιλέξτε – Δημιουργία – Φάκελος και δώστε του το όνομα «ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ». Μέσα σ’ αυτόν δημιουργήστε έναν υποφάκελο  που θα τον ονομάσετε «εικόνες –πληροφορίες για …..στοματική κοιλότητα» για την 1η ομάδα ,….για τον οισοφάγο για την 2η ομάδα ,….για το στομάχι  για την 3η  ομάδα , ….για το λεπτό έντερο για την 4η  ομάδα ,……για το παχύ έντερο  για την 5η  ομάδα  , μέσα στον οποίο θα αποθηκεύσετε εικόνες και πληροφορίες που θα βρείτε στις ιστοσελίδες που θα σας δοθούν (η κάθε ομάδα για το αντικείμενό της).
  2. Γράψτε στον κειμενογράφο ένα μικρό κείμενο ,η κάθε ομάδα για το όργανο του πεπτικού συστήματος που έχει αναλάβει (περιγραφή –χρησιμότητα) με βάση της πληροφορίες που έχετε συλλέξει στο διαδίκτυο.


3ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
«Παρουσιάζοντας  τα όργανα του πεπτικού συστήματος σε Power Point»
Με βάση τις πληροφορίες και τις εικόνες  που συγκέντρωσε η κάθε ομάδα να παρουσιάσει στο Power Point  διαφάνειες με το όργανο που τις έχει ανατεθεί και να το δείξει με τη βοήθεια του βιντεοπροβολέα σ’ όλη την τάξη.



4ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
« Τι έμαθα για το πεπτικό σύστημα»

Απαντούμε στις παρακάτω ερωτήσεις :
  1. Τι ονομάζουμε πεπτικό σύστημα και ποια λειτουργία επιτελεί ;
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
  1. Ποια είναι τα όργανα του πεπτικού συστήματος;
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
  1. Ποια ουσία εκκρίνεται από τους σιελογόνους αδένες και ποια η χρησιμότητά της ;
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

  1. Ποια ουσία εκκρίνεται από το συκώτι και ποια η χρησιμότητά της ;
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου