Πάμε μια βόλτα στο βουνό των θεών (ΚΣΕ ΠΡΑΚΣΙΣ 2009-2010)

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

 ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

 ( ΧΑΛΚΙΔΑ 2010)

Διδακτικό Σενάριο

 στην Ιστορία με χρήση Τ.Π.Ε

                                                                                                                         

                                                      ΧΑΛΚΙΔΑ  2010

1.Τίτλος:   << Πάμε μια βόλτα στο βουνό των θεών>>

2.Ταυτότητα σεναρίου

Σχεδιασμός :   Χατζηκωνσταντίνου Ξένια, εκπαιδευτικός Π.Ε

                                  (http://paidikaoneira.blogspot.com/ )

Γνωστική περιοχή: Μυθολογία  ( Γ΄ τάξη)

Το γνωστικό αντικείμενο του σεναρίου είναι η «Ιστορία Γ΄ Δημοτικού» και πιο συγκεκριμένα από την 1^η ενότητα «Η δημιουργία του κόσμου», του πρώτου μέρους του βιβλίου, τα κεφάλαια 2 και 3 «Οι θεοί και οι θεές του Ολύμπου».

Το υπολογιστικό περιβάλλον που προτείνεται για τη συγκεκριμένη ενότητα είναι το εκπαιδευτικό λογισμικό «Ο Ξεφτέρης και οι δώδεκα θεοί του Ολύμπου», έκδοση της SIEM που έχει διανεμηθεί από το ΥΠΕΠΘ/ΠΙ σε όλα τα σχολεία.

Θέμα: Οι θεοί του Ολύμπου                                              

Google earth

 Διαθεματικότητα: γλώσσα,  εικαστικά, αγγλικά

3.Σκεπτικό της δραστηριότητας

Στη διδακτική πρόταση που ακολουθεί, ο μαθητής με τη χρήση του διαδικτύου μπορεί να προσεγγίσει τη μυθολογία μέσα από μια διερευνητική διαδικασία. Χρησιμοποιώντας τα εργαλεία που μας προσφέρει η τεχνολογία μπορεί να προβληματιστεί, να ανιχνεύσει, να διατυπώσει απόψεις και μέσα από συλλογική προσπάθεια , να οδηγηθεί σε συμπεράσματα.

 Η μάθηση γίνεται πιο ελκυστική και αποτελεσματική. Η χρήση εικόνων, βίντεο , παρουσιάσεων, ήχων και παιχνιδιών  προσφέρουν τη δυνατότητα της προσέλκυσης του μαθητή. Η διδασκαλία είναι πιο ευχάριστη και τα αποτελέσματα της είναι εμφανή, μια και οι μαθητές συμμετέχουν ενεργά και με μεγάλο ενδιαφέρον.

Καινοτομίες: Πλουτίζουν το λεξιλόγιό τους, δημιουργούν ένα κείμενο (ταυτότητα) με την βοήθεια του υπολογιστή (word). Μαθαίνουν να παίρνουν  από ένα κείμενο (ιστοσελίδα) τα στοιχεία που χρειάζονται . Αντιγράφουν και εκτυπώνουν εικόνες. Μαθαίνουν να δημιουργούν παρουσιάσεις με  power Point. Μεταφέρει κάθε ομάδα τις γνώσεις που απέκτησε στο σύνολο της τάξης. Αξιολογούν την δουλειά τους και τις παρουσιάσεις τους.

 

Προστιθέμενη αξία: Από  παιδαγωγική σκοπιά  το σενάριο αυτό κερδίζει την προσοχή των παιδιών, ξυπνά το ενδιαφέρον τους, τα κάνει ενεργά μέλη της ομάδας, διώχνει τις αναστολές και του πιο επιφυλακτικού μαθητή. Γοητεύει και ελκύει!

 Βασίζονται στις δυνάμεις τους και θέλουν να δείξουν το αποτέλεσμα της προσπάθειας και σ’ άλλες τάξεις του σχολείου. Η χαρά της δημιουργίας είναι η επιβράβευσή τους. Το «εγώ το έφτιαξα» δίνει τη θέση του στο «εμείς το φτιάξαμε»!

Η χρήση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία έχει μεγάλη προστιθέμενη παιδαγωγική αξία .

Δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να αντιμετωπίσουν τους μύθους με διερευνητική στάση, να συζητήσουν για αυτούς, να ανακαλύψουν έννοιες και να δώσουν διαφορετικές ερμηνείες έχοντας μετατρέψει την τάξη σε μια κοινότητα μάθησης ( Ράπτης & Ράπτη,1998).

Έτσι το μοντέλο αυτό της μαθητοκεντρικής προσέγγισης (Τριλιανός  2000 ,  Ματσαγγούρας, 2000) με αναβαθμισμένο το ρόλο του δασκάλου ως συνερευνητή, και διαμεσολαβητή της διαδικασίας εξασφαλίζει ένα ασφαλές και δημιουργικό περιβάλλον μάθησης.

Γνωστικά- διδακτικά προβλήματα: Δεν θα ήθελα να χαθεί η μαγεία της αφήγησης και η ενεργοποίηση της φαντασίας των παιδιών με τη χρήση των Τ.Π.Ε.

Η μυθολογία πρέπει να έχει τα στοιχεία ενός όμορφου παραμυθιού!! 

Στο σενάριό μας κυρίαρχη ιδέα είναι η έννοια του μύθου στη ζωή των ανθρώπων και στο πέρασμα της ιστορίας μέσα από τη γνωριμία με τους ολύμπιους θεούς. Με βάση το νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών αλλά και τις επικρατέστερες ψυχοπαιδαγωγικές και διδακτικές απόψεις, με τη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας στην Γ΄ τάξη επιδιώκεται, μεταξύ των άλλων, τα παιδιά στην αρχή να έρθουν σε επαφή με τους

σημαντικότερους ελληνικούς μύθους (Βιβλίο Δασκάλου) και ειδικότερα με αυτούς που έχουν παγκόσμια απήχηση, για να χαρούν, όπως τονίζει σε σχετική μελέτη του ο Ι. Θ. Κακριδής, «την ομορφιά των αρχαίων μύθων απλά και απροβλημάτιστα, όπως χαίρονται ένα παραμύθι», και να αντιληφθούν σε ένα βαθμό ότι πίσω από τους μύθους κρύβεται ιστορική αλήθεια, ώστε να γίνει ομαλά η μετάβαση από το Μύθο στην Ιστορία , όπως άλλωστε υποδηλώνεται και από τον τίτλο του βιβλίου.

Θα πρέπει βεβαίως να προσέξουμε το πρόβλημα της απομυθοποίησης, διότι τα παιδιά αυτής της ηλικίας δεν έχουν αναπτυγμένη την αφαιρετική σκέψη, που αποτελεί βασική προϋπόθεση για την κατανόηση του συμβολικού περιεχομένου των μύθων. Επομένως μεγάλη έμφαση στην απομυθοποίηση θα υπονομεύσει την ομορφιά και τη μαγεία των μύθων, κάτι που δεν πρέπει να συμβεί ακόμη στην ηλικία αυτή.

4.Πλαίσιο εφαρμογής

Απευθύνεται:

Η συγκεκριμένη διδασκαλία απευθύνεται στους μαθητές της Γ΄τάξης .

Προβλεπόμενος χρόνος:

Ο χρόνος που απαιτείται για την υλοποίηση του σεναρίου είναι 4 διδακτικές ώρες.

Χώρος υλοποίησης:

Οι μαθητές θα εργαστούν στην αίθουσα διδασκαλίας , στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου, στο μουσείο .

Προαπαιτούμενες γνώσεις:

Εξοικείωση με τη χρήση του ποντικιού.

Εξοικείωση με  Word,  Power Point και Εxcel

Χρήση φωτογραφικής μηχανής, εκτυπωτή.

(Θα πρέπει να υπάρχει όμως προηγούμενη εμπειρία των μαθητών σε ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες.)

Βοηθητικά υλικά και εργαλεία:

1. Σχολικό εγχειρίδιο
2. Βίντεο μέσω διαδικτύου
3. Εικόνες
4. Επιλεγμένες ιστοσελίδες
5. Λογισμικά (word , power point ,excel)
6. Hot-potatoes
7. Εργασίες – παιχνίδια στο διαδίκτυο
8. Φύλλα εργασιών
9. φωτογραφική μηχανή
10. φωτοτυπικό μηχάνημα
11. μηχάνημα spiral
12. blogspot.com
13. σχετικά βιβλία
14. χάρτης της Ελλάδας
15. διαδραστικός πίνακας

Κοινωνική ενορχήστρωση τάξης:

 θα εργαστούν σε ομάδες 2 ατόμων. Θα περιηγηθούν, θα ανακαλύψουν και θα παίξουν με το θέμα του σεναρίου, τους θεούς.

Τέλος θα συμπληρώσουν ομαδικά τα φύλλα εργασίας που θα τους μοιραστούν για να εργαστούν και να αξιολογηθούν ομαδικά.

Ο ρόλος του δασκάλου καθ΄ όλη τη διάρκεια τη διδασκαλίας είναι ρόλος εμψυχωτή, καθοδηγητή και συντονιστή των ομάδων. Κινητοποιεί τους μαθητές για να υποβάλλουν ερωτήσεις , προσπαθεί να εξομαλύνει δυσκολίες και προβλήματα, στηρίζει και διευκολύνει τη συνεργασία  των ομάδων.

Επιβλέπει και επεμβαίνει όπου κρίνει απαραίτητο, όταν οι μαθητές είναι συνδεδεμένοι με το διαδίκτυο για να περιηγηθούν ή να παίξουν.

Συγκεντρώνει τα φύλλα εργασίας που έχουν μοιραστεί στους μαθητές  και αξιολογεί τα αποτελέσματα.

Στόχοι της δραστηριότητας:

Ως προς το γνωστικό αντικείμενο

1. Να γνωρίσουν ποιο είναι το βουνό των θεών .
2. Να γνωρίσουν πού βρίσκεται  στον χάρτη.
3. Να συνδέσουν το σήμερα με τους μύθους.
4. Να γνωρίσουν και να απολαύσουν τους σχετικούς μύθους.
5.  Να αποκτήσουν εκφραστικό θάρρος και να καλλιεργήσουν τη δεξιότητα της αφήγησης.
6. Να αναπτύξουν ενδιαφέρον για την ελληνική μυθολογία  στην τέχνη, τη γλώσσα και τη λογοτεχνία.
7. Να γνωρίσουν τους θεούς του Ολύμπου, τα σύμβολά τους, τα ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά τους και τις ιδιότητες που τους απέδιδαν οι άνθρωποι.
8. Να γνωρίσουν μύθους με τους οποίους οι αρχαίοι εξηγούσαν γεγονότα ή φαινόμενα της καθημερινής ζωής.
9. Να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν προβλήματα που απασχολούσαν τον άνθρωπο.
10. Να αντιληφθούν την ανάγκη του ανθρώπου να λατρεύει και να τιμά τους θεούς του.
11. Να φανταστούν τους αρχαίους θεούς σαν να ζούσαν στο σήμερα.
12. (Να γνωρίσουν το μύθο για την ονομασία της ευρωπαϊκής ηπείρου και να κατανοήσουν τη σημασία του.)

Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία

1.    Να ενισχυθεί ο διάλογος και η συνεργασία μεταξύ των μαθητών (αλληλοδιδακτικό αποτέλεσμα και διαπροσωπική μάθηση) και να δημιουργηθεί θετικό κλίμα στην τάξη.

2.    Να αποκτήσουν δεξιότητες άντλησης, συλλογής, οργάνωσης, ανάλυσης  και επεξεργασίας και παρουσίασης δεδομένων.

3.    Να καλλιεργήσουν δεξιότητες επεξεργασίας  πηγών καθώς και  κατανόησης  όρων.

4.    Να εφαρμοσθούν βιωματικές και διερευνητικές μορφές μάθησης.

5.    Να προαχθεί η αυτενέργεια των μαθητών και η κριτική σκέψη και να  οικοδομήσουν την   γνώση αναλαμβάνοντας κεντρικό και ενεργητικό ρόλο στη μαθησιακή διαδικασία.

6.    Να ασκηθούν στην οργάνωση και τον προγραμματισμό σχεδίων εργασίας.

Ως προς τη χρήση νέων τεχνολογιών

1.Να ενταχθούν  δημιουργικά οι Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας στις εργασίες των μαθητών.

2.Να διαχειρίζονται, επεξεργάζονται, οργανώνουν την πληροφορία μέσα από το Διαδίκτυο

3.Να μάθουν να χειρίζονται    εκπαιδευτικά λογισμικά .

5.Ανάλυση της δραστηριότητας

Η διδασκαλία θα ξεκινήσει στην αίθουσα υπολογιστών του σχολείου. Οι μαθητές θα ενημερωθούν ότι θα δουλέψουν  ομαδικά.

 Στην αίθουσά μας θα παρουσιάσουμε την τελική μορφή της εργασίας μας (διαδραστικός πίνακας).

Α΄Φάση (2 διδακτικές ώρες)

Η πρώτη φάση περιλαμβάνει την αρχική αξιολόγηση που στοχεύει στον έλεγχο της προγενέστερης γνώσης των παιδιών για το θέμα του σεναρίου.

Ας ταξιδέψουμε στο βουνό των θεών. (GOOGLE EARTH)

Ελλάς- Όλυμπος -βουνό (πτήση προς)

Βλέπω φωτογραφίες της περιοχής.

Σήμανση μέρους (όνομα ΟΛΥΜΠΟΣ, περιγραφή ΒΟΥΝΟ ΤΩΝ ΘΕΩΝ, εικονίδιο, επιλογή, ΟΚ,ΟΚ)

     Προβάλλεται βίντεο μέσω διαδικτύου με θέμα <<ΘΕΟΓΟΝΙΑ 2 ΔΩΔΕΚΑΘΕΟ>>

http://www.youtube.com/watch?v=5ZgxKMBhpaM

Διατυπώνονται ερωτήσεις και γίνεται συζήτηση .

     Ξεκινά η χρήση του blog του εκπαιδευτικού

     Χρησιμοποιείται η υπερσύνδεση του κειμένου.

      Κάθε ομάδα μπορεί να μεταβαίνει στην υπερσύνδεση και να ακολουθεί διάλογος για αυτό που παρατηρεί,

Υπερσυνδέσεις:

Ζευς ή Δίας                                                     

Ήρα

Ποσειδώνας

Δήμητρα

Εστία

Αφροδίτη

Απόλλων                      

Άρης

Άρτεμις

Αθηνά      :// http dim-galat.pel.sch.gr/projects/akropolis/athina.htm

Ήφαιστος

Ερμής

Η Γέννηση της Αφροδίτης  Σάντρο Μποτιτσέλλι. (Τέμπερα σε καμβά)

(http://el.wikipedia.org)                           

Β΄Φάση (2 διδακτικές ώρες)

Στη δεύτερη φάση τα παιδιά συμπληρώνουν το φύλλο  εργασίας (ταυτότητα θεού).

(word,φωτοτυπία)

Φτιάχνουν την ταυτότητα του θεού και την παρουσιάζουν στην τάξη.

Εκτυπώνουν την ταυτότητα και φτιάχνουμε το βιβλίο των Θεών.

Αξιολόγηση  : Φύλλο εργασίας ( Hot-potatoes )

@ (Συμπλήρωση κειμένου και αντιστοίχηση )        Αστέρι (συζήτηση)

Ακούν το παραμύθι  και  παίζουν με το εκπαιδευτικό λογισμικό       

 «Ο Ξεφτέρης και οι δώδεκα θεοί του Ολύμπου»,

 έκδοση της SIEM

6.Επέκταση της δραστηριότητας

     Υπάρχει δυνατότητα επέκτασης του σεναρίου χρησιμοποιώντας το power Point. Μπορούν οι μαθητές με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού να σχεδιάσουν μια παρουσίαση με θέμα  <<12 θεοί>> και να την προβάλλουν στην τάξη (διαδραστικός πίνακας) ή σε  τάξεις του σχολείου .

     Μπορεί να καταγραφεί η άποψή τους και το βίντεο να αναρτηθεί στο διαδίκτυο.

     Να ζωγραφίσουν τους θεούς.

                                                     Εκπαιδευτικό Λογισμικό (CD-ROM) Εικαστικά Α' - ΣΤ' Δημοτικού

     Επίσκεψη στο αρχαιολογικό μουσείο. (φωτογραφίες)

     Δημιουργούν αφίσα.

     Παίζουν ρόλους.

     Έρευνα στους μαθητές του σχολείου (excel) .  (αρχή ή τέλος)

 Αποτελέσματα έρευνας.  (διάγραμμα)

7.ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ  ΜΕ  ΣΧΕΤΙΚΟ  ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ:

Θεοί και τέχνη

http://www.elassona.com.gr/m_olympos/myth.php

http://www.authorway.com/inomine/index.php?option=com_content&view=article&id=160%3A-v10&catid=48%3A2009-12-09-11-21-34&Itemid=58

http://www.theogonia.gr/cosmogonia.htm

Ας δούμε εργασίες άλλων μαθητών:

  *****       Οι δώδεκα Θεοί του Ολύμπου

          

               http://dim-choras.kyk.sch.gr/?p=83#thema4

                ΟΙ ΔΩΔΕΚΑ ΘΕΟΙ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ

Νομίσματα και θεοί

http://www.alphanumismatics.gr/coinknow.aspx?id=5

Αγγλικά  (βίντεο)

http://www.schooltv.gr/pages/mythology-index/greekmythology-videos/greekgods-index.htm

Παιχνίδια

http://gr.grepolis.com/?ref=gp_flags

8.Βιβλιογραφία

Σχολικό εγχειρίδιο (Ιστορία Γ΄ Δημοτικού)

Βιβλίο δασκάλου(Ιστορία Γ΄ Δημοτικού)

Ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια (βικιπαίδεια)   http://el.wikipedia.org

Εκπαιδευτικό Λογισμικό, «Ο Ξεφτέρης και οι 12 θεοί του Ολύμπου», SIEMS

Καράμηνας, Ι. (2001). Διαδίκτυο και εκπαιδευτική διαδικασία: Θεωρητική προσέγγιση και μια πρόταση για τη διδακτική αξιοποίησή του στο Δημοτικό Σχολείο, τ. 120-121. Αθήνα: Σύγχρονη Εκπαίδευση.

Ματσαγγούρας, Η. (2000). Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση. Αθήνα: Γρηγόρης.

Ματσαγγούρας, Η. (1995). Θεωρία και πράξη της διδασκαλίας, Τομ. Δεύτερος, Στρατηγικές διδασκαλίας, Αθήνα.

Ράπτης, Α. & Ράπτη, Α. (2001). Πληροφορική και Διδασκαλία στην εποχή της πληροφορίας. Τόμος Α’ & Β΄. Αθήνα: εκδόσεις ιδίου.

Τριλιανός, Θ. (2000). Μεθοδολογία της Σύγχρονης Διδασκαλίας, τ. Β’. Αθήνα

ΥΠΕΠΘ, (2008). Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Πρόγραμμα Επιμόρφωσης σε Εκπαιδευτικό Λογισμικό

ΥΠΕΠΘ/ΠΙ, Οι ΤΠΕ στην εκπαίδευση, Διδακτική της Ιστορίας.

ΥΠΕΠΘ/ΠΙ,(2007), Διδακτικό πακέτο Ιστορίας Γ΄ Δημοτικού (Βιβλίο δασκάλου, Βιβλίο Μαθητή, Τετράδιο Εργασιών).