Εισηγήσεις σεμιναρίου

https://sites.google.com/site/senariabepipedoy/

Διδακτικός Σχεδιασμός και Τ.Π.Ε.

Κυριακή 29 Μαΐου 2011

Τα επίπεδα γεωμετρικά σχήματα (ΚΣΕ ΠΡΑΚΣΙΣ 2009-2010)


ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

Τίτλος σεναρίου «Τα επίπεδα γεωμετρικά σχήματα»

Ταυτότητα σεναρίου
·       Συγγραφέας: Ντόβρου Χριστίνα – Ιωάννα
·       Γνωστική περιοχή: Το σενάριο αυτό περιλαμβάνει δραστηριότητες που καλύπτουν τα γνωστικά αντικείμενα που προβλέπει το ΔΕΠΠΣ για το νηπιαγωγείο: γλώσσα, μελέτη περιβάλλοντος, δημιουργία και έκφραση, μαθηματικά και πληροφορική.
·       Θέμα: Επίπεδα γεωμετρικά σχήματα (κύκλος,  τρίγωνο και τετράγωνο).

Σκεπτικό της δραστηριότητας
·       Καινοτομίες:
Η σύγχρονη έρευνα στη Διδακτική των μαθηματικών τονίζει ότι πολλές από τις μαθηματικές έννοιες συγκροτούνται και αναπτύσσονται σε ηλικίες πριν από την πρώτη σχολική βαθμίδα. Τα παιδιά, της προσχολικής ηλικίας, έχουν την ικανότητα να απαριθμούν μικρές ποσότητες αντικειμένων να διακρίνουν γεωμετρικά σχήματα, να ταξινομούν αντικείμενα, ως προς ένα ή δυο χαρακτηριστικά τους, να προσθέτουν και να αφαιρούν μικρές ποσότητες αντικειμένων.
Δεδομένης λοιπόν αυτής της ικανότητας των παιδιών να χειρίζονται με σχετική άνεση κάποιες από τις απλές έννοιες των μαθηματικών οργανώθηκαν δραστηριότητες σχετικά με τα γεωμετρικά σχήματα ώστε να αποκτήσουν τα παιδιά όσο μεγαλύτερη εξοικείωση γίνεται με τη μορφή και τη σχεδίαση τους αλλά να αντιληφθούν και την ύπαρξή τους στον κόσμο που τα περιβάλλει. Οι νέες τεχνολογίες δίνουν την δυνατότητα στους μαθητές να πειραματιστούν με τα σχήματα, τα χρώματα και τα μεγέθη και να εμπεδώσουν κάποιες έννοιες που έχουν διδαχθεί με την παραδοσιακή διδασκαλία.

·       Προστιθέμενη αξία:
Όσον αφορά στην προστιθέμενη αξία από τη χρήση ΤΠΕ είναι γεγονός ότι σε ότι αφορά στις περισσότερες δραστηριότητες, δεν θα ήταν δυνατό να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με τόσο πλούσιο υλικό και ερεθίσματα ώστε να αναστοχαστούν σε ικανοποιητικό βαθμό σε σχέση με το περιβάλλον τους και τα σχήματα, χωρίς το υλικό και της δυνατότητες πειραματισμού που περιέχουν τα λογισμικά και τα προγράμματα που χρησιμοποιήθηκαν. Ειδικότερα το λογισμικό της εννοιολογικής χαρτογράφησης, δίνει μεγάλη δυνατότητα για διερεύνηση και ανακάλυψη με το πλούσιο υλικό που παρέχει.

Πλαίσιο εφαρμογής

·       Σε ποιους απευθύνεται:
         Το σενάριο αυτό απευθύνεται σε μαθητές νηπίου –  προνηπίου    
         (ηλικίας 4 – 5 χρονών).
·       Χρόνος υλοποίησης:
         Η εκτιμώμενη διάρκεια του σεναρίου είναι τρία δίωρα. Οι
         δραστηριότητες που περιέχει όσον αφορά την εφαρμογή τους
         μέσα στην τάξη του νηπιαγωγείου έχουν διάρκεια περίπου   
         είκοσι λεπτά. Η διάρκεια τους ωστόσο μπορεί να μειωθεί ή να
         αυξηθεί ανάλογα με το ενδιαφέρον που θα επιδείξουν τα νήπια    
       κατά τη συμμετοχή τους.
·       Χώρος υλοποίησης:
        Οι μαθητές θα εργαστούν στους δύο υπολογιστές που
        βρίσκονται στην αίθουσα διδασκαλίας.
·       Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών:
         Τα νήπια απαιτείται να έχουν δεξιότητες χρήσης του office word, του λογισμικού  tuxpaint και του kidspiration. Κυρίως θα πρέπει να έχουν ένα σχετικό βαθμό εξοικείωσης με την επιλογή και τη μετακίνηση (drag and drop) αντικειμένων μέσα σε ένα υπολογιστή.
·       Απαιτούμενα βοηθητικά εργαλεία και υλικά:
Η απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή είναι η γωνιά υπολογιστή και ένας εκτυπωτής. Οι υπολογιστές θα πρέπει επίσης να διαθέτουν τα προγράμματα tuxpaint, word και kidspiration
·       Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης:
Οι μαθητές θα εργαστούν σε ομάδες των δύο ατόμων ανα
                  υπολογιστή.

·       Στόχοι της δραστηριότητας:
Ø  Να αναγνωρίζουν να αναπαράγουν και να ονομάζουν απλά  ευθύγραμμα σχήματα
Ø  Να εντοπίζουν αντικείμενα στον εγγύτερο τους περιβάλλον και να τα συσχετίζουν με τα απλά γεωμετρικά σχήματα που γνωρίζουν
Ø  Να «ερμηνεύουν» γενικά στοιχεία του κόσμου που τα περιβάλλει μέσα από διαδικασίες ομαδοποίησης
Ø Να αναγνωρίζουν συμμετρικά σχήματα ως προς τον άξονα
Ø Να αντιλαμβάνονται και να αναπαράγουν δεδομένα μοτίβα
Ø Να εμπλουτίζουν τη γλώσσα και με λέξεις που συνδέονται με τα μαθηματικά
Ø Να απαριθμούν αντικείμενα και να τα ταξινομούν με βάση το μέγεθος και το σχήμα.

Ανάλυση της δραστηριοτήτων

1η Δραστηριότητα
Επεξεργασία χάρτινων γεωμετρικών σχημάτων
Παρουσιάζουμε στα παιδιά γεωμετρικά σχήματα που έχουμε φτιάξει από χαρτόνι σε διάφορα χρώματα και μεγέθη και τα αφήνουμε να τα επεξεργαστούν για λίγο. Στη συνέχεια ζητάμε από τον κάθε μαθητή να επιλέξει ένα σχήμα και να μας το παρουσιάσει π.χ. «κρατώ ένα κόκκινο τρίγωνο».
Αφού παρουσιαστούν όλα τα σχήματα και βεβαιωθούμε πως όλα τα παιδιά μπορούν να διακρίνουν τον κύκλο, το τρίγωνο και το τετράγωνο (η διδασκαλία των χρωμάτων έχει προηγηθεί) τους προτείνουμε να παίξουμε ένα παιχνίδι: τοποθετούμε στο πάτωμα κορδέλες που σχηματίζουν τρεις κύκλους και στη μέση της κάθε μιας ένα σχήμα (κύκλος- τρίγωνο- τετράγωνο).  Κάθε παιδί παίρνει στο χέρι του ένα χάρτινο σχήμα και κινείται ελεύθερα στον χώρο καθώς ακούγεται μουσική. Μόλις σταματήσει η μουσική κάθε μαθητής πρέπει να μπει στην σωστή κορδέλα, αλλάζουν μεταξύ τους σχήματα και συνεχίζεται το παιχνίδι.
Στη συνέχεια, συγκεντρώνεται πάλι η ομάδα στην γωνιά της συζήτησης και ζητάμε από τα παιδιά να κάνουν ομαδοποιήσεις των σχημάτων ως προς το χρώμα, το σχήμα και το μέγεθος.

2η Δραστηριότητα
Φύλλα εργασίας στο word
Δίνονται στα παιδιά τα εξής φύλλα εργασίας:
Ø ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1, που έχει ως στόχο την ομαδοποίηση ως προς το σχήμα και την αρίθμηση
Ø ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, που αφορά την σειραθέτηση.
3η Δραστηριότητα
Εξάσκηση στο kidspiration

Εκμεταλλευόμενοι τις λειτουργίες του λογισμικού εννοιολογικής χαρτογράφησης Kidspiration οργανώνουμε ένα περιβάλλον ώστε τα παιδιά να πραγματοποιήσουν μια δραστηριότητα μαθηματικών σχετικά με τα σχήματα, σε δυο επίπεδα.
Αναλυτικότερα, τα παιδιά στην πρώτη φάση της δραστηριότητας θα πρέπει βλέποντας το σχήμα που έχουμε εμείς εισάγει στην επιφάνεια εργασίας του λογισμικού, να χρησιμοποιήσουν τη λειτουργία
της ελεύθερης σχεδίασης ώστε να προσπαθήσουν να σχεδιάσουν τα
σχήματα μόνα τους.
Τα σχήματα που έχουμε εμείς τοποθετήσει στην επιφάνεια εργασίας είναι:
Ø ένας κύκλος
Ø ένα τετράγωνο
Ø ένα τρίγωνο

Στην δεύτερη φάση τα παιδιά θα πρέπει μέσα στο αντίστοιχο πλαίσιο ομαδοποίησης για το κάθε σχήμα, να συμπεριλάβουν όσα περισσότερα αντικείμενα –έννοιες βρουν μέσα στις βιβλιοθήκες του λογισμικού (αυτά μπορεί να είναι για τον κύκλο, μπάλες, ο ήλιος κ.α, για το τετράγωνο τηλεόραση, οθόνη ηλεκτρονικού υπολογιστή κ.α, για το τρίγωνο το μουσικό όργανο, τρίγωνο κ.α). Σημειώνουμε σε αυτό το σημείο ότι η λογική οργάνωσης του λογισμικού σε σχέση με το περιεχόμενο που διαθέτει στα παιδιά είναι σε βιβλιοθήκες ανά θεματική κατηγορία (π.χ γεωγραφία, τροφές, κτήρια, μεταφορικά μέσα, μουσικά όργανα, ένδυση, γεωμετρικά σχήματα, επαγγέλματα, αριθμοί κ.α)

4η Δραστηριότητα
Ζωγραφική στο tuxpaint
Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να φανταστούν πώς θα ήταν ο κόσμος μας αν αποτελούνταν από ένα μόνο σχήμα π.χ. μόνο τρίγωνα (τρίγωνα σπίτια, αυτοκίνητα, άνθρωποι κ.τ.λ.) και αντίστοιχα και για τα άλλα σχήματα. Στη συνέχεια κάθε ομάδα εργασίας στον υπολογιστή διαλέγει ένα σχήμα και ζωγραφίζει στο tuxpaint μια ζωγραφιά χρησιμοποιώντας μόνο το σχήμα που διάλεξε, σε ό,τι χρώμα και μέγεθος θέλει. Στο τέλος τυπώνουμε τις ζωγραφιές, τις ομαδοποιούμε και τις αναρτούμε στην τάξη σε τρία διαφορετικά ταμπλό δημιουργώντας την «τριγωνοχώρα», την «τετραγωνοχώρα» και την «κυκλοχώρα».

Επέκταση της δραστηριότητας
Το σενάριο θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλα επίπεδα σχήματα
π.χ.  ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, ρόμβος, πολύγωνο κ.τ.λ. καθώς και σε στερεά γεωμετρικά σχήματα.

Βιβλιογραφία
Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για το Νηπιαγωγείο (2003)
Κόμης, Β. 2004, Εισαγωγή στις εκπαιδευτικές εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών, Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών, Αθήνα.
Σολομωνίδου, Χ., & Καβαλάρη, Ε. (2001). Αποτελεσματική εισαγωγή του υπολογιστή στην προσχολική εκπαίδευση: μια πιλοτική μελέτη περίπτωσης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου