Ένα σχήμα….χίλιες λέξεις (ΚΣΕ ΕΥΒΟΪΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 2010-2011)

              ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΤΠΕ

                                         Β΄ ΕΠΙΠΕΔΟ

                                ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

                                ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

ΕΠΙΜΟΡΦΟΥΜΕΝΟΣ :  ΔΗΜΟΥΛΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

                                                 

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΗΣ           :   ΜΗΤΑΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

                                          ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΧΑΛΚΙΔΑΣ

                                                  ΜΑΪΟΣ 2011

                      ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

1. ΤΙΤΛΟΣ

2. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

3. ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

4. ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

5. ΣΤΟΧΟΙ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

6. ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ-ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

7. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

8. ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

9. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

10. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

     

                     

                                

                                                    

ΤΙΤΛΟΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Ένα σχήμα….χίλιες λέξεις

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Δημιουργός            : Δημουλάς Αθανάσιος, Δάσκαλος ΠΕ70

Τάξη Εφαρμογής   :Το σενάριο αυτό αναφέρεται στο γνωστικό αντικείμενο των Μαθηματικών της

                                 ΣΤ΄ τάξης

Ενότητες                 :Αναφέρεται στην 4^η θεματική ενότητα  «Συλλογή και επεξεργασία  δεδομένων»     

                                  που περιλαμβάνει τα κεφάλαια «Απεικονίζω δεδομένα με ραβδόγραμμα ή εικο-

                                  νόγραμμα», «Ταξινομώ δεδομένα – εξάγω συμπεράσματα»,  «Άλλοι τύποι γρα-

                                  φημάτων»

Συμβατότητα  με        Το θέμα είναι απολύτως συμβατό με τα ΑΠΣ και ΔΕΠΠΣ εφ’ όσον αποτελεί 

ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ   :   μέρος ενοτήτων των Μαθηματικών της ΣΤ΄ τάξης

                                     Οι στόχοι άπτονται των αντίστοιχων αναλυτικών προγραμμάτων

ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Καινοτομίες

Για την αποτελεσματικότερη διερεύνηση του κεφαλαίου θα χρησιμοποιήσουμε τον Η/Υ και συγκεκριμένα λογισμικά όπως Word, Excel, το λογισμικό του Π.Ι.

Η χρήση των λογισμικών έχει στόχο την εμπέδωση και αποσαφήνιση εννοιών σχετικά με τη συλλογή και επεξεργασία δεδομένων

Οι μαθητές θα μπορούν να οργανώσουν ευκολότερα τις πληροφορίες που συγκεντρώνουν από παρατηρήσεις, μετρήσεις, εξετάσεις ερωτηματολογίων.

Η παρουσίαση τους με τη μορφή εικόνας στον Η/Υ κάνει την ερμηνεία αυτών των δεδομένων ευκολότερη.

Η κατασκευή εικόνων ξεφεύγει από τον παραδοσιακό τρόπο, όπου ο μαθητής θα έπρεπε να υπολογίζει συνέχεια, γίνεται γρηγορότερα και με ακρίβεια και ο μαθητής μπορεί να διαθέσει περισσότερο χρόνο για την έρευνα και συλλογή δεδομένων.

Προστιθέμενη αξία

Με το Excel οι μαθητές θα μπορούν να ομαδοποιούν τα δεδομένα της έρευνάς τους και να δημιουργούν απλά και σύντομα τον τύπο του γραφήματος που επιλέγουν

Με το word θα συμπληρώνουν τις παρατηρήσεις του και τα συμπεράσματά τους

Με το συνοδευτικό υλικό του ΠΙ «Συλλογή και επεξεργασία δεδομένων», «Μελετώ θέματα-Μελετώ πληθυσμούς», οι μαθητές θα μπορέσουν να ανακεφαλαιώσουν την ενότητα

Γνωστικά διδακτικά προβλήματα

Οι μαθητές έχουν διδαχτεί στοιχεία στατιστικής και σε προηγούμενη τάξη. Παρατηρείται όμως το φαινόμενο να μην μπορούν να οργανώσουν εύκολα τα δεδομένα, να επιλέξουν το πιο χρηστικό διάγραμμα, αλλά και να μεταβαίνουν από τον ένα τύπο στον άλλο.

Δε γνωρίζουν σε ποια σημεία  της γραφικής παράστασης να εστιάσουν την προσοχή, πώς να διαβάσουν ένα γράφημα, ενώ πολλές φορές παραστάσεις με μικρές λεπτομέρειες, όπως βέλη, χρωματιστές γραμμές κλπ, τραβούν το ενδιαφέρον με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα μέρη του γραφήματος να αγνοούνται’

Τέλος φαινομενικά απλοί ορισμοί μπορεί να είναι προβληματικοί για τους μαθητές.

ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Τάξη

Το σενάριο απευθύνεται στους μαθητές ενός τμήματος της ΣΤ΄ τάξης του Δημοτικού σχολείου

Χρόνος υλοποίησης

Ο χρόνος υλοποίησης υπολογίζεται σε τέσσερις διδακτικές ώρες

Χώρος υλοποίησης

Οι μαθητές θα εργαστούν στην αίθουσα πληροφορικής ή αν αυτό δεν είναι εφικτό  θα χρησιμοποιηθούν οι δέκα φορητοί υπολογιστές

Προαπαιτούμενες γνώσεις

Οι μαθητές, όπως αναφέρθηκε, έχουν διδαχτεί στοιχεία στατιστικής από την προηγούμενη τάξη. Το γεγονός αυτό θα αποτελέσει τη βάση για την παραπέρα οικοδόμηση νέων γνώσεων πάνω στη στατιστική

Η γνώσεις  Η/Υ  είναι αρκετές ούτως ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στη συλλογή-επεξεργασία-ερμηνεία δεδομένων

Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά

Θα χρειαστούν Η/Υ, το λογισμικό γενικής χρήσης (Word), για την καταγραφή πληροφοριών, το λογισμικό παρουσίασης  Power Point για την ανακεφαλαίωση των εννοιών. Το Hot Potatoes για τον έλεγχο των γνώσεων,  το Excel για την ταξινόμηση δεδομένων και την κατασκευή των διαγραμμάτων, προβολέας, εκτυπωτής, φύλλα εργασίας.

Οργάνωση της τάξης

Οι μαθητές θα χωριστούν σε ομάδες (ομαδοσυνεργατική μέθοδος) των δύο ατόμων σε κάθε υπολογιστή. Θα έχει προηγηθεί έρευνα για τη συλλογή δεδομένων από το άμεσο περιβάλλον των παιδιών.

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού θα είναι επικουρικός. Θα συντονίζει τη διαδικασία, θα ελέγχει τη συλλογή δεδομένων, θα δίνει πληροφορίες για τη χρήση των εργαλείων, θα εμψυχώνει και ενθαρρύνει τη συνεργασία. Θα ενημερώνει τις ομάδες για τις δραστηριότητες της κάθε φάσης και θα έχει ετοιμάσει τα φύλλα εργασίας

ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ 

Γνωστικοί στόχοι

Να ανακαλύψουν οι μαθητές τη χρησιμότητα των γραφικών παραστάσεων

Να αντλούν πληροφορίες, να ταξινομούν δεδομένα, να κατασκευάσουν γραφήματα

Να επιλέγουν το σωστό τύπο γραφήματος

Να βγάζουν συμπεράσματα «διαβάζοντας» ένα διάγραμμα

Να μπορούν να καταλαβαίνουν τα αποτελέσματα ερευνών που πολύ συχνά βλέπουν στα ΜΜΕ

Δεξιότητες

Να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας κατά τη διάρκεια συλλογής ταξινόμησης και επεξεργασίας πληροφοριών

Να μπορούν να οργανώνουν την εργασία τους κατά ομάδες και να είναι σε θέση να εξάγουν συμπεράσματα

Στάσεις

Να λειτουργήσουν μέσα σε κλίμα αμοιβαίου σεβασμού με το συμμετοχικό-συνεργατικό χαρακτήρα της μάθησης

Να τονώσουν την αυτοπεποίθησή και την αυτοεκτίμησή τους

Να αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα

Στόχοι ως προς τη χρήση των ΤΠΕ

Να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στον Η/Υ και να κατανοήσουν ότι αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο

Να εξοικειωθούν με τη χρήση λογισμικών

ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ – ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ

1^η διδακτική ώρα

Οι μαθητές ανοίγουν το βιβλίο τους στη σελίδα 109. Διαβάζουν και συζητάμε την 1^η δραστηριότητα που δείχνει το εικονόγραμμα με τα απειλούμενα είδη φυτών στην Ελλάδα. Διευκρινίζουμε ότι τα δεδομένα είναι στρογγυλοποιημένα στην πλησιέστερη δεκάδα

Στη συνέχεια μελετάμε και συζητούμε και τη 2^η δραστηριότητα της ίδιας σελίδας. Εστιάζουμε στη χρησιμότητα του πίνακα και του γραφήματος (ραβδόγραμμα)

Μεταβαίνουν στο ΦΕ 1

2^η διδακτική ώρα

Δίνουμε στους μαθητές το ΦΕ 2 που δείχνει τη βαθμολογία των μαθητών του τμήματος, αλφαβητικά, στο τελευταίο φύλλο αξιολόγησης στα Μαθηματικά.

Σχολιάζουμε, συζητάμε. Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι είναι πιο χρήσιμο να βάλουμε τους βαθμούς κατά αύξουσα ή φθίνουσα σειρά

Στη συνέχεια συμπληρώνουν τον πίνακα που ακολουθεί με τις στήλες Βαθμός- Καταμέτρηση-Συχνότητα. (για την καταμέτρηση τους εξηγούμε το πρακτικό μέρος χρήσης των συμβόλων που χρησιμοποιούμε συνήθως)

Προχωρούν στη κατασκευή ραβδογραμμάτων όπως έμαθαν στο προηγούμενο μάθημα και σχολιάσουν (εξαγωγή συμπεράσματος)

3^η διδακτική ώρα

Τα παιδιά έχουν φέρει τα ατομικά βιβλιάρια υγείας τους. Παρατηρούμε τις καμπύλες ύψους- βάρους από 0-3 ετών και προσπαθούμε να δούμε τις πληροφορίες που μας δίνουν

Μοιράζουμε το ΦΕ 3. Κάνουν την 1η εργασία και παρατηρούν το διάγραμμα γραμμής. Με τη 2^η εργασία κατασκευάζουν το κυκλικό διάγραμμα.

Τέλος γίνεται συζήτηση για το πότε χρησιμοποιούμε τον κάθε τύπο διαγράμματος

4^η διδακτική ώρα

Γίνεται ανακεφαλαίωση της ενότητα χρησιμοποιώντας το λογισμικό του Π.Ι. που αναφέρεται στο κεφάλαιο «Συλλογή και Επεξεργασία δεδομένων», «Μελετώ θέματα-Μελετώ πληθυσμούς»

Τα εργαλεία

Θα χρησιμοποιηθεί το λογισμικό γενικής χρήσης (word), για την κατασκευή των φύλλων εργασίας και τη συλλογή δεδομένων.

Το λογισμικό υπολογιστικών φύλλων (excell), για την επεξεργασία των δεδομένων και την κατασκευή των διαγραμμάτων

Το λογισμικό hot-potatoes, για τον έλεγχο κατανόησης των στατιστικών εννοιών και το λογισμικό του Π.Ι. για ανακεφαλαίωση και εμπέδωση του κεφαλαίου

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η αξιολόγηση των εργασιών των μαθητών γίνεται σε όλη τη διάρκεια υλοποίησης του σεναρίου και αφορά τομείς όπως:

Η ανάπτυξη πρωτοβουλιών του μαθητή στη διάρκεια υλοποίησής του

Η συνεργασία με τους συμμαθητές της ομάδας του για τη συλλογή, οργάνωση ταξινόμηση των δεδομένων

Η ποιότητα της επιχειρηματολογίας στην εξαγωγή των συμπερασμάτων από τη μελέτη των διαγραμμάτων

ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Το σενάριο θα μπορεί να επεκταθεί και στα μαθήματα της Γεωγραφίας, της ΚΠΑ, της Ιστορίας και γενικά στα περισσότερα μαθήματα μιας και η έρευνα αποτελεί σήμερα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βιβλίο μαθητή, Μαθηματικά ΣΤ΄ Δημοτικού, ΟΕΔΒ, 2010 Αθήνα

Τετράδιο Εργασιών Μαθητή ΣΤ΄ Δημοτικού,  ΟΕΔΒ, 2009 Αθήνα

Βιβλίο δασκάλου ΣΤ΄ τάξης, ΟΕΔΒ, 2008 Αθήνα

Βιβλίο Μαθηματικών Β΄ Γυμνασίου,ΟΕΔΒ, 2007, Αθήνα