Η ρύπανση του περιβάλλοντος

1.    Τίτλος: Η ρύπανση του περιβάλλοντος

2.    Ταυτότητα

·         Εκπαιδευτικός: Ιλιάνα Ντάτσιου

·         Γνωστική περιοχή: Το σενάριο αυτό αφορά στο γνωστικό αντικείμενο της Μελέτης του Περιβάλλοντος, της Δ’ τάξης, ενότητα 3, κεφ. 5,6,7,9,10,11. Είναι συμβατό με το σχολικό αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών.

·         Θέμα: Η ρύπανση του περιβάλλοντος… υπάρχουν λύσεις!

3.    Σκεπτικό της δραστηριότητας

·         Καινοτομίες: Με την χρήση του λογισμικού Power Point στην αρχή της 1^ης και 2^ης διδακτικής ώρας, η διδακτέα ύλη αναπαριστά την πραγματικότητα και προκαλεί έντονα το ενδιαφέρον των μαθητών ωθώντας τους να εμπλακούν προσωπικά και να προβληματιστούν. Κατόπιν, η προβολή των video βοηθά τα παιδιά να εκφράσουν τις απόψεις τους και στη συνέχεια με τη χρήση του λογισμικού Excell, καταγράφοντας την έρευνά τους, καλλιεργούν άμεσα την κριτική τους σκέψη.

·         Προστιθέμενη αξία: Με την χρήση των ΤΠΕ προωθούνται οι δραστηριότητες επικοινωνίας ανάμεσα στους μαθητές και ενθαρρύνεται η έκφραση των απόψεων τους. Επίσης προωθείται η εμπέδωση της μάθησης μέσα από διαφορετικές μορφές αναπαράστασης της πραγματικότητας.

4.    Πλαίσιο εφαρμογής

·         Σε ποιους απευθύνεται: Το σενάριο απευθύνεται σε μαθητές της Δ’ τάξης του Δημοτικού Σχολείου.

·         Χρόνος υλοποίησης: Το σενάριο θα υλοποιηθεί σε 6 διδακτικές ώρες και θα χρησιμοποιηθούν και δύο δίωρα της ευέλικτης ζώνης.

·         Χώρος υλοποίησης: Οι μαθητές θα εργαστούν στην τάξη με τη βοήθεια ενός φορητού υπολογιστή και ενός projector.

·         Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών: Οι μαθητές γνωρίζουν ήδη για το πρόβλημα ρύπανσης της γης καθώς επίσης και για την ανακύκλωση.

·         Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία: Κατά την υλοποίηση του σεναρίου θα χρειαστούν: ένας φορητός υπολογιστής, λογισμικό επεξεργασίας κειμένου (Word), λογισμικό παρουσίασης (Power Point), λογισμικό λογιστικού φύλλου (Excel), διαδικτυακές διευθύνσεις, projector, εκτυπωτής, φύλλα εργασίας, χαρτιά, χαρτόνια, ψαλίδια και μαρκαδόροι.

·         Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης: Στο χώρο υλοποίησης του σεναρίου θα χρησιμοποιηθεί η ομαδοσυνεργατική μέθοδος σε ομάδες 2-3 ατόμων. Αν και λόγω της χρήσης projector και ενός μόνο φορητού υπολογιστή -τον οποίο χειρίζεται η εκπαιδευτικός-, δεν υπάρχει άμεση εμπλοκή των μαθητών με τον Η/Υ και άρα τα οφέλη ενός σεναρίου βασισμένου στις ΤΠΕ περιορίζονται στο ελάχιστο δυνατό, ωστόσο, η εκπαιδευτικός συντονίζει τη διαδικασία, ενθαρρύνει τη συνεργασία και καθοδηγεί τους μαθητές ώστε να εκφράσουν τις απόψεις τους και να αξιολογήσουν τις απόψεις των συμμαθητών τους ώστε ν’ αναπτύξουν κριτική σκέψη. Η εργασία σε ομάδες ευνοεί την αλληλοβοήθεια, την ανταλλαγή απόψεων και την αυτενεργό διερεύνηση του θέματος. Όλοι οι μαθητές αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και οικοδομούν τη νέα γνώση ώστε να μάθουν «πώς να μαθαίνουν»

5.    Στόχοι του σεναρίου

Ως γενικό σκοπό του σεναρίου ορίζουμε την ευαισθητοποίηση των μαθητών σχετικά με προβλήματα του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος με στόχο την απόκτηση οικολογικής συνείδησης.

Ειδικότερα, οι μαθητές με την ολοκλήρωση της διδασκαλίας θα πρέπει:

·         Γνωστικοί στόχοι:

Ø  Να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με προβλήματα του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος

Ø  Να διαπιστώσουν ότι ορισμένες ανθρώπινες δραστηριότητες ρυπαίνουν το φυσικό περιβάλλον με ανυπολόγιστες συνέπειες (ακτές, θάλασσες, ατμόσφαιρα) και να προτείνουν λύσεις

Ø  Να ευαισθητοποιηθούν για το πρόβλημα των απορριμμάτων στο σύγχρονο κόσμο, να αξιολογήσουν τη σημασία της ανακύκλωσης και να μάθουν να εφαρμόζουν απλές πρακτικές ανακύκλωσης στην καθημερινή τους ζωή

Ø  Να αναγνωρίσουν τις ανθρώπινες παρεμβάσεις στα δάση και να αξιολογήσουν τη χρησιμότητα του δάσους

·         Στόχοι σε επίπεδο δεξιοτήτων:

Ø  Να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας

·         Στόχοι σε επίπεδο στάσεων:

Ø  Να προβληματιστούν για τις συνέπειες των ανθρώπινων πράξεων ή παραλείψεων σε βάρος του πλανήτη, να ευαισθητοποιηθούν και να αποκτήσουν οικολογική συνείδηση

Ø  Να τονώσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή τους μέσα από τις ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες

Ø  Να εξοικειωθούν με τη διατύπωση συμπερασμάτων και να αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα

·         Ως προς τη χρήση των Τ.Π.Ε.:

Ø  Να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στον Η/Υ ως βοηθητικό εργαλείο και δημιουργικό καθώς και ως εργαλείο άντλησης πληροφοριών

Ø  Να εξοικειωθούν με τη χρήση των λογισμικών

6.    Πορεία Διδασκαλίας και Υλοποίηση δραστηριοτήτων

·         1^η Διδακτική ώρα

Η αφόρμηση γίνεται με την προβολή στους μαθητές μιας παρουσίασης η οποία εστιάζει στη σχέση των ανθρώπων με το περιβάλλον.  Η παρουσίαση γίνεται με τη βοήθεια του λογισμικού του παρουσίασης Power Point και με παράλληλη χρήση projector.  Μετά το τέλος της παρουσίασης ακολουθεί συζήτηση μεταξύ των μαθητών και της εκπαιδευτικού αναφορικά με τα σημεία που κέντρισαν το ενδιαφέρον τους.  Έπειτα, ζητείται από τους μαθητές να συζητήσουν σε ομάδες 2-3 ατόμων και να περιγράψουν τους λόγους για τους οποίους γίνονται οι καταστροφές που έχουν αναδειχθεί μέσω της παρουσίασης. Ανανέωση_συμβολαίου_(t).pps

Στη συνέχεια, παρουσιάζεται ένα χιουμοριστικό βίντεο με τη βοήθεια του λογισμικού Windows Media Player και ζητείται από τα παιδιά να περιγράψουν αυτό που είδαν.  Αφού συζητήσουν με την ομάδα τους εντοπίζουν τις αιτίες και προτείνουν τρόπους για να αποφευχθεί η καταστροφή του περιβάλλοντος. Η συζήτηση κατευθύνεται από την εκπαιδευτικό στα οφέλη της ανακύκλωσης. wwf_filme.mpg

·         2^η – 3^η Διδακτική ώρα

Προβάλλεται στους μαθητές μία παρουσίαση η οποία απεικονίζει το όφελος της ανακύκλωσης χαρτιού, γυαλιού, αλουμινίου, μετάλλου και πλαστικού. Ανακύκλωση1.ppt  Ακολουθεί συζήτηση για την ανακύκλωση και δίνεται στους μαθητές  λογιστικό φύλλο εργασίας ώστε να το συμπληρώνουν καθημερινά για διάστημα δύο εβδομάδων. Φύλλο εργασίας.xls  Στη συνέχεια παρουσιάζονται μέσω του Power Point οι καταστρεπτικές για το περιβάλλον συνέπειες της χρήσης της πλαστικής σακούλας Πλαστικές σακούλες.ppt  και ζητείται από τους μαθητές να κάνουν μία έρευνα ανάμεσα στους μαθητές του σχολείου συμπληρώνοντας το ερωτηματολόγιο του φύλλου εργασίας Ερωτηματολόγιο.xls

·         4^η Διδακτική ώρα

Χρησιμοποιώντας το λογιστικό φύλλο του Excell, αποτυπώνουμε τα δεδομένα του φύλλου εργασίας και φτιάχνουμε τα αντίστοιχα διαγράμματα. Αποτελέσματα έρευνας.xls Κατόπιν προβάλλεται χιουμοριστικό βίντεο αναφορικά με τα σκουπίδια Thinkagain.mpeg Ακολουθεί σχολιασμός και συζήτηση με θέμα «σκουπίδια-ανακύκλωση»

·         5^η Διδακτική ώρα

·         Με την πάροδο δύο εβδομάδων παρουσιάζονται από τους μαθητές τα δεδομένα του λογιστικού φύλλου εργασίας. Καταχωρούνται στο Excel και αποτυπώνονται τα αντίστοιχα διαγράμματα. Αποτελέσματα Φύλλου εργασίας.xls Στη συνέχεια, και με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού ακολουθεί συζήτηση των δεδομένων με στόχο α) τη δημιουργία κάδων ανακύκλωσης εντός της τάξης και β) την ενεργοποίηση των μαθητών ώστε να εντάξουν την ανακύκλωση στην καθημερινότητά τους.  

·         6^η  Διδακτική ώρα

Δίνεται στους μαθητές το φύλλο αξιολόγησης και ακολουθεί συζήτηση και αυτοδιόρθωση. Φύλλο Αξιολόγησης.doc Στη συνέχεια, με βάση τις απαντήσεις του φύλλου αξιολόγησης καλούνται οι μαθητές σε ομάδες των 3, να καταγράψουν συνθήματα σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος (αέρας, γη, θάλασσα)

7.    Επέκταση της δραστηριότητας - Διαθεματικότητα

·         7^η - 8^η Διδακτική ώρα (ευέλικτη ζώνη)

Οι μαθητές χρησιμοποιώντας τα συνθήματα που έχουν καταγράψει, δημιουργούν αντίστοιχες αφίσες. Στη συνέχεια σχεδιάζουν σ’ ένα χαρτόνι ένα επιτραπέζιο παιχνίδι (φιδάκι) με ζωγραφιές ανάλογες των συνθημάτων και… ξεκινά η διασκέδαση.  Επιτραπέζιο.ppt

·         9^η - 10^η Διδακτική ώρα (ευέλικτη ζώνη)

Με τη βοήθεια του επεξεργαστή κειμένου Word, φτιάχνουμε  σχήματα σε διαφορετικά μεγέθη (παραλληλόγραμμα, τετράγωνα, αστέρια, ήλιους), κατόπιν τυπώνουμε τα φύλλα, κόβουμε τα σχήματα, τα χρωματίζουμε και τα κολλάμε σ’ ένα ενιαίο χαρτόνι δημιουργώντας το κολάζ  «η πράσινη πόλη μας»  Πράσινη Πόλη σχήματα.doc, Πράσινη Πόλη.doc  Με το τέλος της εργασίας, οι μαθητές τραγουδούν το «όταν πηγαίναμε μαζί σχολείο» του οποίου τους στίχους έχει αλλάξει η σύμβουλος κα Ειρήνη Βλαστάρη ώστε να ταιριάζει στο θέμα της ανακύκλωσης Τραγούδι ανακύκλωση.ppt

ΕΡΓΑΛΕΙΑ:

·         Το λογισμικό παρουσίασης Power Point θα χρησιμοποιηθεί στην αφόρμηση αλλά και σε όλη τη διάρκεια του μαθήματος.

·         Το λογισμικό γενική χρήσης Excel θα χρησιμοποιηθεί στις έρευνες και στην αντίστοιχη δημιουργία γραφημάτων

·         Το λογισμικό γενική χρήσης Word θα χρησιμοποιηθεί στη δημιουργία των φύλλων εργασίας

ΠΗΓΕΣ: Google, Ειρήνη Βλαστάρη (σύμβουλος Κυκλάδων)

8.    Αξιολόγηση

·         Η αξιολόγηση γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του σεναρίου μέσα από την ανάπτυξη των πρωτοβουλιών, τη συνεργασία και την επικοινωνία στο πλαίσιο των ομάδων, την ποιότητα της επιχειρηματολογίας και των διαλόγων που αναπτύσσουν προκειμένου να υποστηρίξουν τη γνώμη τους καθώς επίσης και μέσα από το φύλλο αξιολόγησης που δίνεται στους μαθητές την 6^η διδακτική ώρα  με τη λήξη του σεναρίου.

9.    Βιβλιογραφία

·         Βιβλίο Μαθητή, Δ’ Δημοτικού, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 2010, Αθήνα

·         Βιβλίο Δασκάλου, Δ’ Δημοτικού, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 2010, Αθήνα

·         Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, Η σχολική τάξη (τόμος Α’), 2001, Αθήνα

10.  Δικτιογραφία

·